სურამი – უპატრონო სამოთხე

საქართველო საკურორტო ზონების ნაკლებობას ნამდვილად არ უჩივის, მეტიც იმდენია რომ ბევრი დიდი ქვეყანა ინატრებდა, თუმცა ამ კურორტებიდან ერთ-ერთი სხვებისაგან გამორჩეულია თავისი მნიშვნელობით, გეოგრაფიული მდებარეობით და...უპატრონობით!!!

სურამი როგორც მთლიანად სამხრეთ კვაკასიის ასევე პოსტსაბჭოთა სივრცის მასშტაბით ერთ-ერთი უნიკალური კლიმატური კურორტია. მის ჰავას და კლიმატს კი ბავშვთა და მოზარდთა სუნთქვის ორგანოთა არასპეციფიკური დაავადებების სამკურნალოდ ბადალი არა ყავს. მიუხედავად ამისა სურამში უკვე წლებია კავკასიის არცერთი ქვეყნიდან არ ყოფილა დამსვენებელი, მაშინ როცა ბათუმისკენ მიმავალნი ჩვენი სომეზი და აზერბაიჯანელი მეზობლები სწორედ სურამის გავლით მიდიან, დარწმუნებით შეიძლება ითქვას, რომ მცირე რეკლამის ხარჯზე მათი არცთუ ისე მცირე ნაწილი 3-4 დღე მაინც გაჩერდებოდა სურამში, რაც ფინანსური თვალსაზრისით საკმაოდ დიდი შეღავათი იქნებოდა მოსახლეობისათვის, მაგრამ სადაც ლაზიკა შენდება სურამი სახსენებელია?!

სურამი არასოდეს ყოფილა განებივრებული მაღალჩინოსანთა ყურადღებით, მაგრამ 2003 წლიდან მოყოლებული სურამის მიმართ სრული იგნორირებაა. ადრე არჩევნების დროს მაინც ახსენდებოდათ ხოლმე, მაგრამ ახლა ეს ტენდენციაც აღარაა (სიმართლისათვის უნდა ავღნიშნო, რომ რამდენიმე თვის წინ პარლამენტის თავმჯდომარემ საზეიმოდ გვაუწყა, რომ სურამში წყლის სისტემის რეაბილიტაცია დაიწყებოდა). სურამში ასეთი ხუმრობაც გავრცელდა, როცა პრეზიდენტი სადმე მიფრინავს და სურამის თავზე როცა მოხვდება დაბლა არ იყურებაო. ქართველ კაცს უთქვამს ყველა ხუმრობაში სიმართლის მარცვალიც ურევიაო.

როგორც ყველა ტერიტორიულ ერთეულს სურამსაც ყავს წარმომადგენელი პარლამენტში. დეპუტატი, საკმაოდ უფუნქციო ფიგურაა, მას მხოლოდ პრობლემის საჭირო ადგილამდე მიტანა შეუძლია. რაც შეეხება ხაშურის რაიონის მაჟორიტარ დეპუტატს, არათუ სურამის პრობელმა, არამედ საერთოდ სურამიც კი არ უხსენებია პარალამენტის დარბაზში (შეიძლება თქვა და სწორედ იმ სხდომის ტრანსლაციას ვერ ვუყურე).

არადა პრობლემა უამრავია. ცენტარული გზის გარდა არსად დგას ნაგვის ურნა, მოსახლეობამ მთელი კვირა უნდა უცადოს ნაგვის მანქანას, ხოლო ერთი კვირა შენახული ნაგვის სურნელება კი მიხვდებით როგორიც იქნება;

გარდა ცენტრალური უბნებისა არსადაა მოწესრიგებული საკანალიზაციო სისტემები;

მოსაწესრიგებელია წყლის მიწოდების პრობლემა(თუმცა ზემოთ უკვე ვახსენე, რომ დაიწყო რეაბილიტაციის პროცესი და ვიმედოვნებ, რომ მალე აღმოპიფხვრება ეს პრობლემა).

ცენტრალური გზის გარდა სურამში მეორე შემოვლითი გზაც არის, რომლის მდგომარეობა ვერავითარ კრიტიკას ვერ უძლებს.

სურამი ძირითადად ბავშვთა კურორტია, მაგრამ ვერსად ნახავთ თუნდაც ერთ თანამედროვე ატრაქციონს.

კრიტიკული მდგომარეობაა ბავშვთა დასასვენებელ პარკებში.

ამ ყველაფრის მოგავრება ადგილობრივი ხელისუფლებისაგან თითქმის შეუძლებელია, რადგან სურამს არ გააჩნი საკუთარი ბიუჯეტი რაც ცენტრალურ ბიუჯეტზე დამოკიდებულს ხდის და შედეგიც სახეზეა.

ეს პრობლემების მხოლოდ ძირითადი ნაწილია. არსებობს ბევრი პრობლემა, რომელიც კერძო სექტორმა უნდა გადაჭრსა (თუნდაც დასასვენებლი სახლების კეთილმოწყობა, ატრაქციონები და სხვ.), მაგრამ საქართველოს სპეციფიკდან გამომდინარე თუ ხელისუფლების ნება არ იქნება ცაში ჩიტი ვერ გადაიფრენს და მიწაზე ჭიანჭველა ვერ გაივლის.

სურამის ყველაზე დიდი სიმდიდრე ჰაერია, რომლის წყაროც სურამში გაშენებული უნიკალური ნაძვნარია. რაოდენ გასაკვირიც არ უნდა იყოს ეს ტყე ერთი კაცის ძალისხმევით გაშენდა, რომელიც ამავე ტყეშია დაკრძალული. მიხეილ მურვანიშვილის სახელს უკავშირდება კასპის, ბორჯომის და მცხეთის ტყეების გაშენებაც ავად სახსენებლი საბჭოთა პერიოდში იყო ჯილდო დამსახურებული მეტყევისათვის, რომელიც სწორედ მიხეილ მურვანიშვილის სახელობის იყო და საერთაშორის სტატუსაც ატარებდა. დღეს გარემოს დაცვის სამინისტროში მომუშავეთა დიდ უმრავლესობას წარმოდგენაც არ აქვს ამ უდიდეს პიროვნებაზე, არადა მისი ღვაწლი მართლაც რომ ფასდაუდებელია, რატომ არ შეიძლება რომ ყოველ წელს სურამის ტყეში ჩატარდეს ღონისძიება სადაც ბუნების გადარჩენაში შეტანილი წვლილისთვის დააჯილდოვებენ ხალხს და ეს ღონისძიება სწორედ მიხეილ მურვანიშვილის სახელობისა იყოს. ეს სურამის პოპულარიზაციას შეუწყობს ხელს. ისე, ცნობისათვის გარემოს დაცვის მინისტრყ სურამელია...

უკანსკნელი წლებია რაც ნაცინალური ტელეარხებით სურამის მიზანმიმართული შავიპიარი მიმდინარეობს. საეჭვო დამთხვევაა, რომ ზუსტად მაშინ როცა ე.წ. სკურორტო სეზონი იწყება გადის სიუჟეტების იმის შესახებ, რომ სურამში გავრცელდა სიმსივნური დაავადებები; სურამში მოიწამლა წყალი; სურამში მოდის მეწყერი, რომლის შეჩერბაც შეუძლებელია და ა.შ. ეს ყველაფერი იმის ფონზე ხდება, რომ მთელი წლის განმვალობაში სურამის ხსენებაა არაა არცერთ არხზე, დამეთანხმებით, რომ დამთხვევა საეჭვოა.

საქართველოში უკვე დაიწყო არარსებულ ლაზიკაში იუსტიციის სახლის მშენებლობა(ალბათ გადამფერნ ფრიველებს ჭირდებათ აიდი ბარათი, თორემ ლაზიკაში რომ არავინ არ ცხოვრობს კი გეცოდინებათ), მაშინ როცა ქვეყნის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კურორტში ამდენი პრობლემაა, ხომ არ აჯობებს რომ ჯერ ამ ყველაფერს მიეხედესო და დანარჩენზე მერე ვიზრუნოთ?!

დარწმუნებული ვარ უამრავი კრიტიკოსი გამოჩნდება ამ სტატიის გამო, ბევრი პირადად მეტყვის საყვედურს, ბევრი მამაჩემს ეტყვის (თუმცა მამაჩემი რა შუაშია ჩემ შეხედულებებთან არ ვიცი), მაგრამ ვწერ იმას რასაც ვხედავ და რაც მტკივა.

დარწმუნებული ვარ რომ ჩემ გულისტკივილს სწორად მიიღებთ და ბევრი გაიზიარებთ კიდეც. იმაშიც დარწმუნებული, ვარ რომ ვისაც ამ ყველაფრის გაკეთება ხელეწიფება იმათაც არანაკლებ უყვართ სურამი, მაგრამ რატომღაც თქმისაგან და საქმის კეთებისაგან თავს იკავებენ.

ამ სამაყროში ყველაფერი მოგვარებადია, მაგრამ უკვე გასული დროის დაბრუნება შეუძლებელია და ჯობს ყველა სურამელი დავფიქრდეთ სანამ ჯერ კიდევ დროა!!!

პ.ს. ამ ყველაფრის ფონზე მმართველი პარტია ყველა არჩევნებში დიდი უპირატესობით იმარჯვებს. ეს ჩვენი - სურამლების მშიშრობაზე, ან გონებრივ დაჩლუნგებაზე ანდაც არჩევნების არაკანოინერად ჩატარებაზე მიუთითებს.

დარწმუნებით ვიტყვი, რომ არც მშიშრები ვართ სურამლები და არც გონებრივად ჩამოვრჩებით ვინმეს...

დროა დავფიქრდეთ!!!

ყველანი უზომოდ მიყვარხართ!!!

პ.ს.ს. არავინ იფიქროს, რომ იმიტომ ვწერ რომ კარგ ბიჭობად ჩამეთვალოს და ვინმეს თვალში ქულები დავიწერო. უბრალოდ მე სხვა არაფერი შემიძლია გარდა ამისა და არ მინდა ჩემი ნენე როცა გაიზრდება ის მითხრას ჩუმად რატომ იყავი როცა ეს ყველაფერი შენს გარშემო ხდებოდაო და არც მინდა ნენეს თაობასაც იგივე პრობლემებში მოწიოს ცხოვრება.

ლადო გოგალაძე (რიგითი სურამელი)

2012წ 22 ივნისი

ღირსება აყრილი ღირსების ორდენი


`ღირსების ორდენი საქართველოს სახელმწიფო ჯილდო, ორდენი რომლითაც ჯილდოვდებიან მოქალაქენი დამოუკიდებელი ქართული სახელმწიფოს მშენებლობაში – მმართველობის, თავდაცვის, კანონიერების და მართლწესრიგის განმტკიცების, სახალხო მეურნეობის, ჯანმრთლეობის დაცვის, მეცნიერების, განათლების, კულტურის, ლიტერატურის,, ხელოვნების დარგში შეტანილი განსაკუთრებული პიროვნული წვლილისათვის, სპორტული მიღწევებისათვის, გმირობისა და თავდადებისათვის.გდამტკიცებულია 1992 წლის 24 დეკემბრის პრლამენტის დადგენილებით~. (საქართველოს სახელმწიფო ჯილდოების-ორდენებისა და მედლების დებულება)   

საქართველოში, ღირსება ყოველთვის ადამიანის პირონულ თვისებად ითვლებოდა, მაგრამ ძლიერნი ამა ქვეყნისანი მუდამ ცდილობდნენ განსაკუთრებული ღვაწლის მქონე ადამინები რაიმე ჯილდოთი დაეჯილდოვებინათ. თუ ეს ადრე აზნაურის ან თავადის ტიტულის მინიჭება იყო დღეს არსებობს ორდენები, რომლებიც ამა თუ იმ ადამიანს განსაკუთრებული წვლილსთვის გადასცემენ.დ 
1992 წლის პარლამენტის დადგენილებით ერთ-ერთ უმაღლეს ორდენად ღირსების ორდენი იქნა შემოღებული. ღირსების ორდენის არსებობის მანძილზე ათიათასზე მეტი ადამიანია ამ ორდენის კავალერი. არსებობის მანძილზე მხოლოდ ორი შემთხვევა იყო როდესაც ორდენზე უარი განაცხადეს. პირველი ეს იყო ცნობილი მსახიობის ნოდარ მგალობლიშვილის მიერ უარის თქმა ორდენზე და მეორე აჭარის ნაციონალური მოძრაობის ყოფილი წევრის მიერ (სამწუხაროდ მისი სახელი და გვარი ვერსად მოვიძიე)უკვე მიღებული ორდენის უკან დაბრუნება მას შემდეგ რაც ის მიხეილ სააკაშვილის მიერ გატარებულ პოლიტიკას გაემიჯნა. 
ჶ ღირსების ორდენის ისტორიაში ყველაზე დიდი ლაქა მაინც 2007 წლის შემოდგომაა, როდესაც მუსიკოს ზუმბას მიერ შექმნილ სიმღერაზე `გამარჯობა აფახაზეთო შენი~ კლიპი გადაიღეს და კლიპში მონაწილე ყველა მომღერალს ღირსების ორდენი დაკიდეს. ამ ერთი შეხედვით არაფრის მთქმელმა ფაქტმა საბოლოოდ აყარა ნამუსი ღირსების ორდენს. ჩემთვის, როგორც საქართველოს რიგითი მოქალაქისათვის, მიუღებელია `პლეიბოის~ მიერ გაშიშვლებულ ადამიანს ღირსების ორდენის კავალერი ერქვას და კახელი გლეხს, რომელსაც გაჭრვებამ აიძულა საკუთარი ხელით ვენახი აეჩეხა-მოღალატე, მაგრამ საქართველო ხომ პარადოქსების ქვეყანაა და შესაბამისად გასაკვირიც არაფერია. 
ღირსების ორდენი ნელ-ნელა სკოლის მედალს ემსგვასება, რომელსაც მასაწავლებლის შვილს გარანტირებული ქონდა, ოღონდ ორდენის შემთხვევაში საჭიროა ერთ კონკრეტულ პარტიასთან იყო შეხმატკბილებული და ორდენსაც ჩამოგკიდებენ და ამ ორდენისთვის განკუთვნილ პრემიასაც (რომელიც 1000 ლარს საგრძნობლად აღემატება) დაუბეგრავად მოგცემენ. 
ფაქტია ღირსების ორდენი ნელ-ნელა კარგავს თავის ფუნქციას. ამიტომაცაა, რომ `გამოგონებლებმა~ უკვე დაიწყეს ახალი ორდენების გამოგონება. მაგალითად `ბრწყინვალების საპრეზიდენტო ორდენი~, რომელიც საქართველოს პრეზიდენტმა საქართველოს კათოლიკოს პატრიარქს უწმინდეს და უნეტარესს ილია II გადასცა და დააყოლა, რომ პირველი ვინც ეს ორდენი მიიღი პატრიარქი იყო, მარამ რატომღაც დაავიწყდა, რომ იმავე დილით უკვე ათამდე ადამიანი ყავდა დაჯილდოვებული. 
ნოდარ დუმბაძის გენიალური პერსონაჟი ბერძენი იანგული ამბობს: `სამშობლო მარტო გულზე დაწერილი ტექსტი არაა ის უფრო შიგნით და ღრმადააო~, ასეა ღირსების ორდენიც - კავალერობა მარტო მედლის გულზე ჩამოკიდება არაა, განა ამ ორდენის კავალერი დიანა ღურწკაია არ იყო აგვისტოს ომის შემდეგ რუს ჟურნალისტებთან ქართველებზე არც თუ კორექტულად რომ ილაპარაკა? ამიტომაა რომ ერთი ადამიანის გადაწყვეტილებით არ უნდა ხდებოდეს სახლემწიფო ჯილდოების ჩამორიგება, თორემ ბოლოს ისე მოხდება, რომ ღირსების ორდენი ყველას გვეკიდება! 
პ.ს. ამ ყველაფრის მერე თუ მაინც ვინმე დარჩა ღირსების ორდენის მსურველი, მარტივი რეცეპტს შემოგთავაზებთ - მიდიხართ აეროპორტში და ბილეთების გამყიდველს ნაზი ხმით ეუბნებით: ორი ბილეთი სოხუმამდე (ნუ შეგაშინებთ გამყიდველის გაოცებული სახე, რომელსაც თქვენ გონებრივ შესაძლებლობებში ეჭვი აუცილებლად შეეპარება) და სახლში უკვე ღირსების ორდენის პოტენციური კავალერი ბრუნდებით. 
პ.ს.ს.  სტატია უკვე დაწერილი მქონდა როდესაც ეს წერილი მივიღე: 
` დავით აღმაშენებლის სახელობის, ვახტანგ გორგასლის პირველი, მეორე და მესამე ხარისხის მედლები, მედალი მხედრული მამაცობისათვის, მედალი საბრძოლო დამსახურებისათვის და იაკობ გოგებაშვილის სახელობის მედალი ღრმა მწუხარებით იუწყებიან, რომ დიდი ხნის ავდმყოფობის შემდეგ გარდაიცვალა ღირსების ორდენი და იმედოვნებენ, რომ შემდეგი არცერთი მათგანი არ იქნება და ზეციურ საქართველოში არ მოუწევთ მასთან შეხვედრა. 

აღარ მეშინია!!!

შიში – ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი ადამიანური ემოცია, რომელიც უკავშირდება თვითგადარჩენისა და უსაფრთოხების სურვილს (ფსიქოლოგიის ენციკლოპედია)
დღევანდელი მსოფლიო ფობიებშია ჩართული. Bბუნებრივია, ამ პროცესს არც საქართველო  ჩამორჩება, მაგრამ ჩვენთან არსებობს ფობიების ისეთი ფორმა, რომელიც განვითარებული მსოფლიოსათვის სასაცილოა, ასე მაგალითად: საქართველოში არსებობს თანამდებობის დაკარგვის ფობია (რომელიც ხშირად პანიკაში გადადის); არჩევნების სამართლიანად ჩატარების შიში; საწინააღმდეგო აზრის მოსმენის შიში და უამრავი სხვა.
შიში როდის შემოვიდა ჩემს ცხოვრებაში და პირველად რისი შემეშინდა სიმართლე რომ ვთქვა, არ მახსოვს, თუმცა, კარგად მახსოვს, რომ ბნელი ღამის და აჩრდილების შიში კარგა დიდხანს მქონდა. დღეს არც ერთის აღარ მეშინია, მაგრამ მაინც ვერ ვიტყვი, რომ უშიშარი ვარ, რადგან მე, საქართველოს სრულწლოვან მოქალაქეს, 21-ე საუკუნეში ხმის ამოღების და სიმართლის თქმის შიში მაქვს!!!
როდესაც დემოკრატიის ღირებულებებზეა ლაპარაკი, სიტყვის და გამოხატვის თავისუფლება ყოველთვის წინა პლანზე დგას, მაგრამ, რატომღაც, საქართველოში ასე არაა, ანუ საქართველოში ან დემოკრატიას აქვს პრობლემა, ანდა ყველაფერი მართლა ისე კარგადაა, როგორც დავით კიკალიშვილის “პ.ს”-ში ჩანს.
ქვეყნის ხელისუფლება, რომელიც ვერ, ან არ ახდენს საკუთარი მოღვაწეობის დაქვემდებარებას სამართლის ცივილიზებულ ფორმებთან, აუცილებლად გადაიქცევა რეპრესიების გამტარებელ მექანიზმად. ეს კარგად აჩვენა ფ.კაფკამ თავის რომანში `პროცესი~ (საერთოდაც, შიშს მის შემოქმედებაში საკმაოდ დიდი ადგილი უჭირავს). შიში, რომელიც ადამიანებისა და კაფკას გმირების უმრავლესობას მოიცავს, თავიდან ბოლომდე არაჰუმანურია. Eეს არის შიში მონსტრი – დანაშაულებრივი სახელმწიფოებრიობის, გიგანტური სოციალური სხეულის მქონე ლევიათანის მიმართ, რომლებიც პიროვნებას გასრესით ემუქრება. ეს სიტუაცია საოცრად გავს დღეს ჩვენს ქვეყანაში არსებულ რეალობას. ხელისუფლება ცხოვრების ყველა სფეროზე ცდილობს მონოპოლიის დამყარებას და ამ ყველაფერს დაშინების საშუალებით მეტ-ნაკლებად აღწევს კიდეც.
დიქტატურული რეჟიმის დროს ხელისუფლება ცდილობს მოსახლეობა გამუდმებით შიშის და ტერორის ქვეშ ამყოფოს, რათა მათ საწინააღმდეგო აზრის გამოვლენის საშუალებო მოუსპოს. ამასთან ერთად, ბუნებრივია, დაშინებული და დატერორებული მასის მართვა გაცილებით იოლია, ვიდრე მასისა, რომელმაც იცის, რომ კანონი იცავს და მხოლოდ კანონისა ეშინია.
1984 წელი გაერომ ჯორჯ ორუელის “1984”-ის წლად გამოაცხადა. ამ ნაწარმოებს ლაიტმოტივად გასდევს ერთი წინადადედება - “დიდი ძმა გვითვალთვალებს”. ხალხს, რომელიც ამ წარმოსახვით ქვეყანაში ცხოვრობს, სჯერა, რომ დიდი ძმა მუდამ მათ გვერდითაა, ცხოვრების ყველა სფეროს უყურებს და აკონტროლებს. შესაბამისად, ისინი საკუთარ ქცევას აკონტროლებენ და აკეთებენ მხოლოდ იმას, რაც `დიდი ძმის” განრისხებას არ გამოიწვევს. ეს არა მხოლოდ ამ ნაწარმოების, არამედ ნებისმიერი დიქტატურული რეჟიმის თანმდევი პრობლემაა. ასეთ საზოგადოებას ყოველგვარი წინააღმდეგობრივი უნარ დაკარგული აქვს და ნებისმიერ ინფორმაციას, რომელსაც `დიდი ძმა” მოაწვდის, ყოველგვარი ჭოჭმანის გარეშე იჯერებს, ასეთ დროს ხელისუფლება, ადამიანს, ვინც ხალხს სიმართლეს ეუბნება, მოღალატედ და მტრის მოგზავნილად აცხადებს (როგორ არ მინდა, მაგრამ ჩვენ ქვეყანასთან ანალოგიას ვერ გავექეცი), რომელსაც კეთილმოწყობილი ქვეყნის გავერანება დაუსახავს მიზნად, ბუნებრივია, ზემოთხსენებული დაშინებული მასა ხელისუფლებას კვერს უკრავს და ყოველგვარი ახსნა-განმარტების გარეშე უჯერებს
საქართველო არსებობის მანძილზე მუდამ ყოფნა-არყოფნის ზღვარზე იდგა, მაგრამ ქართველების შეუპოვრობის წყალობით მუდამ გამარჯვებული გამოდიოდა, თუმცა ისიც გასათვალისწინებელია, რომ, როგორც წესი, საფრთხე საქართველოს სახელმწიფოებრიობას ემუქრებოდა და არა ქართველობას. დღეს საფრთხე ორივეს ემუქრება. ყოველივე ფონზე ჩნდება კითხვა: არის დრო, რომ გვეშინოდეს?!
27მაისს პირველი ნაბიჯი გადაიდგა ამ შიშის დასამარცხებლად. 27 მაისს, მე ვიყავი იმ ათასობით ადამიანის გვერდით და მათთან ერთად მეც გამიჩნდა მომავლის იმედი.
პ.ს. აღარ მეშინია!!! 

სტახანოვი

მშენებლობა “დამკვრელური” ტემპით

რამდენიმე დღის წინ ქართული ანიმაციური ფილმების ერთ-ერთ შედევრს – სოფლის მაშენებლები – ვუყურებდი და დავასკვენი, რომ დღეს ვინცაა ხელისუფლებაში ქართულ მულტფილმებზეა გაზრდილი, აბა სხვას რას შეიძლება დავაბრალოთ, რომ მათ ასე მარტივად შეუძლიათ სოფლის შენება. 
ხუმრობა იქით იყოს და ქვეყანაში მშენებლობა, რომ მიდის მაგაზე გასახარებელი რა შეიძლება იყოს ნორმალური ადამიანისათვის, რომელსაც ქვეყნის განვითარება უხარია, მაგრამ როგორც ყველა მედალს ამ საქმესაც აქვს მეორე მხარე -  რა ხარისხით მიდის მშენებლობა?! არის თუ არა უსაფრთხოების ელემენტარული ზომები დაცული? და კიდევ უამრავი კითხვა, რომელსაც პასუხი ან საერთოდ არ აქვს ან თუ აქვს, მხოლოდ სავალალო შედეგის შემდეგ. 
დღეს ჩვენი ქვეყანა თავს იწონებს საინვესტიციო გარემოს მიმზიდველობით, მიმზიდველ გარემოში რა თქმა უნდა სამშენებლო  ბიზნესიც იგულისხმება, სადაც რეალურად რომ ვთქვათ აქტიურობა შეიმჩნევა, მაგრამ 70% პროცენტი სახელმწიფოს მიერ დაკვეთით მიმდინარეობს (გზების, პოლიციეს შენობების, სპორტდარბაზების და ა.შ), რომელიც დათქმულ ვადაში აუცილებლად უნდა გაიხსნა არ აქვს მნიშვნელობა დასრულებულია თუ არა, ცხონებული სტახანოვი, რომ მოსწრებოდა ამ ამბავს ისიც კი უარს იტყოდა ასეთი ტემპით მუშაობაზე. 
მარტივი ჭეშმარიტებაა, რომ სისწრაფე საქმეს ვნებს. რომი პირველი იმპერატორი არც ნატოში შეყვანას პირდებოდა რომაელებს და არც მსოფლიოში საუკეთესო საავადმყოფოების მშენებლობით მოქონდა თავი, მაგრამ ძლიერი რომი კი დაუტოვა მემკვიდრეებს, ჰოდა ამ დალოცვილმა ოქტავიანე ავგუსტუსმა, გარდა ზემოთხსენებულ ძლიერი რომისა მემკვიდრეებს ერთი შეგონება დაუტოვა - Fესტინა ლენტე. – რაც ჩვენ ენაზე ასე ითარგმნება – იჩქარე ნელა. ამ ყველაფრის ფონზე ისმის კითხვა -  გვეჩქარება სადმე? ევროკავშირის კარები ჯერ არც გაღებულა, რომ დაკეტვის შიშით ავჩქარედეთ; არც წერეთელს დაუბარებია (ბუნებრივია გიგის არ ვგულისხმობ) – ე, ბიჭო მალე ქენითო, ნუთუ მაიას ტომის ხალხის წინასწარმეტყველების გვეშინია და 2012-ს ვუფრთხით და ვცდილობთ ყველაფერი მოვასწროთ თუ ქართველი ხალხის და 2013-ს? მე მგონი მეორე პასუხი უფრო ახლოა ჭეშმარიტებასთან. 
ჩემი მეგობერბი მეუბნებიან, რომ ყველაფერს კრიტიკული თვალით ვუყურებ და არავითარი წარმატება არ მომწონს და არ მიხარია, არადა მართლა გულით მიხარია ჩვენი ქვეყნის უმნიშვნელო წარმატებაც კი, მაგრამ როგორ შეიძლება არ გავაკრიტიკო ბათუმის თეატრის დასრულებული (?!) მშენებლობა, როცა გახსნიდან რამდენიმე დღეში წყალი ჩამოვიდა; თბილისი აეროპორტი, რომელსაც ქარმა იმდენჯერ ახადა სახურავი და თბილისი-სტამბულის რეისით იმდენჯერ ჩამოიყვანეს თურქი მუშები, რომ ბოლოს ლამის შტატში აიყვანეს და ბორტგამცილებლებად გააფორმეს (გენიალური იყო მშენებლობის ერთ-ერთი ხელმძღვანელი კომენტარი – სახურავი იმიტომ აეხადა, რომ აეროპპორტ ქარზე არ იყო გათვლილიო(!!!)); 
მეორე პრობლემა რომელიც მშენებლობას მოყვება ამავე მშენებლობაზე დასაქმებულებს შეეხება, რომელთა დიდი უმრავლესობა არა ქართველია. არავის მიმართ არ გამაჩნია ზიზღი, არც რასისტი ვარ და უფრო მეტი არც შოვინისტი ვარ, მაგრამ ვერაფრით ვერ ვხვდები ჩინელი და გნებავთ თურქი შავი მუშა რითაა ქართველზე მეტი? ნუთუ სახელმწიფო როდესაც კონტრაქტს დებს ამა თუ იმ უცხოურ ფირმასთან (ჯერ რატომ არ ვიყენებთ ქართულ სამშენებლო კომპანიებს ეგეც საკითხავია) არ შეიძლება, კონტრაქტში ჩაიწეროს, რომ მუშახელი აუცილებლად იქნება ქართველი. მესმის, რომ ჩინელები უფრო დაბალ ანაზღაურებას ითხოვენ, მაგრამ იმავე სახელმწიფომ მხოლოდ იმ ფირმასთან გააფორმოს კონტრაქტი რომელიც ქართველებს დაასაქმებს. 
რიკოთის უღელტეხილზე გვირაბის რეაბილიტაცია ჩუნურმა კომპანიამ მოახდინა. რაც მართალია-მართალია დასაქმებულთა დიდი ნაწილი ადგილობრივები იყვნენ, მაგრამ არ ქონდათ ელემენტარული სამუშაო პირობები, ხშირი იყო ჩაგვრის ფაქტებიც და კუთვნილი ხელფასის დიდი ხნით დაგვიანება, მაშინ როცა ჩინელ მუშებს სასათბურე პირობები ქონდათ შექმნილი. ეს ერთი მაგალითია მსგავსი კონკრეტული ფაქტის, ეს ყველაფერი თუ მხოლოდ იმიტომ კეთდება, რომ საინვესტიციო გარემო მიმზიდველი იყო მაშინ პირველი მე ვამბობ უარს მიმზიდველობაზე. სახელმწიფო,რ რომელიც საკუთარი ქვეყნის მოქალაქეზე წინ სხვა ქვეყნის მოქალაქეს აყენებს, ასეთი სახელმწიფო ვერასოდეს აშენდება, რაც არ უნდა ბევრი გამჭირვალე შენობა, თეატრი თუ პარლამენტი ააშენოს, უფრო მეტიც ასეთი სახელმწიფოს დაქცევი პერსპექტივა უფრო ავქვს. 
პ.ს. 2003წლამდე დაბნელენულ და მხოლოდ ამის შემდეგ განათებულ ქვეყანაში ჰესების მშენებლობა იწყება, რომლის დასრულების თარიღი უკვე თქვეს და ბუნებრივია ამ დროს დამთავრდება კიდეც. არ აქვს მნიშვნელობა სამშენებლო ვადები დაირღვევა თუ არა, მათავრია დათქმულ ვადაში დასრულდეს, არადა ჰესის აშენება ძალიან კარგია ქვენისათვის, მაგრამ მცირე პრობლემაც შეიძლება საუკუნო ტრაგედიად იქცეს...მეშინია!!! 

"სუბტიტრები 


რამდენიმე დღის წინ გურამ დოჩანაშვილის გენიალურ ქმნილებას “კაცი რომელსაც ლიტერატურა ძლიერ უყვარდა”- ვკითხულობდი. ჯერ კიდევ მაშინ, როდესაც ეს ნაწარმოები პირველად წავიკითხე (დაახლოებით 10 წლის წინ) მაშინ გაეცა პასუხი ჩემს უამრავ კითხვას, მას შემდეგ ყოველ წაკითხვისას ახალ აღმოჩენას ვაკეთებდი, მაგრამ რაც ახლა აღმოვაჩინე ამან ჩემს ყოველგავრ მოლოდინს გადააჭარბა. თვალსაჩინოებისთვის მოვიყვან პატარ დიალოგს სადაც ჟურნალისტი ბატონ ვასილ კეჟერაძეს ფილმების შესახებ უსვამს კითხვებს: 
“კინოფილმები თუ გიყვართ? 
- არა. 
- რატომ?! - გავვოცდი. 
- დაფინანსებული კონკურენტია. 
- ვისი?.. 
- არ მომწონს-მეთქი - გონებაზე მეტად თვალს ახარებს და იმიტომ. 
ჩავწერე „არა“, და მომდევნო შეკითხვა წინა პასუხისა გამო შეუფერებელი აღმოჩნდა, - როგორი ფილმები მოგწონთ განსაკუთრებით? 
იმან კი მითხრა: 
- ტიტრებიანი. გასაგებია?” 
და სწორედ ამ დროს მივხვდი თუ რატომ გადის ქართულ ტელესივრცეში მხატვრული ფილმები სუბტიტრებით! ეს იდეა დაებადა ადამიანს, რომელსაც ლიტერეტურა ძალიან უყვარს და მხოლოდ კითხვისას შეიგრძნობს სიამოვნებას. წარმოიდგინეთ რამხელა სიამოვნება შეიძლება მიიღოთ როდესაც ტვ. “იმედზე” სტივენ სიგალის “ნიკო3”- კი არ უყურებ, არამედ კითხულობ. ეს იდეა მხოლოდ ჩვენზე ზრუნვითაა განპირობებული, რადგან ღამის პირველ საათზე პატარამ (აბა, მშობლებს ამ დროს უკვე ძინავთ) რომელმაც კითხვა კარგად არ იცის ფილმის ყურებისას დრო არ დაკარგოს და კითხვა ისწავლოს. 
რა ბედნიერი იქნებოდა ვასილ კეჟერაძე დღევანდელ საქართველოში რომ ეცხოვრა. ექნებოდა თავისთვის სასურველი სავარძელი, გვერდით ტორშერი (დენის გადასახადზე არ იდარდებდა რადგან გვერდით 20 ლარიანი ვაუჩერი ექნებოდა), მრავლაჯიბიანი შარვალი, წიგნების თარო და რაც მთავარია სულ ტიტრებიანი ფილმები! E 
მას შემდგე რაც ამ კითხვაზე პასუხი გავიგე დავფიქრდი და ტიტრებიანი ფილმების სხვა პლიუსიც დავინახე. ასე მაგალითად: როდესაც დაღლილი წვები და ფილმს უყურებ, რომელიც ქართულადაა გახმოვანებული დუნდები და საბოლოოდ ფილმის მსვლელობისას გეძინება, მაგრამ აქ სწორედ სუბტიტრები გვევლინება მხსნელად, რადგან როდესაც მათ ვკითხულობთ ჩვენი გონება მქსიმალურად კონცენტრირებული ხდება რომ თუნდაც ერთი სიტყვა არ გამოგვრჩეს შესაბამისად... ვფხიზლდებით და ბოლომდე ვუყურებთ კინოს, ბუნებრივია ჰოლივუდური ჰეფი ენდით.E 
ეს ყველაფერი, რა თქმა უნდა, ხუმრობით თორემ რეალურად რომ სულ სხვაა ყველამ კარგად ვიცით. სუბტიტრებით კინო ფილმების ჩვენების იდეის ავტორები ამ ნოვაციას იმით ხსნიან, რომ ხალხს ინგლისურის სწავლა გაუდვილდება, არადა როგორც ფსიქოლოგები ამბობენ წარმოუდგენელია ადამიანმა ამ მეთოდით უცხო ენა ისწალოს, მხოლოდ ზებუნებრივი ნიჭის პატრონს შეუძლია თან იკითხოს და თან ისწავლოს(თუმცა ასეთმა ადამიანებმა ისედაც ძალიან კარგად იციან, არა მარტო ინგლისური). ცალკე თემაა მოხუცებულები, რომელთაც ასაკის გამო თვალი ისე აღარ უჭრით, როგორც იდეის ავტორებს, შესაბამისად მათთვის წარმოუდგენელია სუბტიტრებით ფილმის ყურება, არადა ისინიც ხომ ამ ქვეყნის მოქალაქეები არიან და ხომ აქვთ კონსტიტუციური უფლება, რომ საკუთარ ქვეყანაში კონსტიტუციითვე აღიარებულ სახელმწიფო ენაზე უყურონ ყველაფერს?! 
ჩემთვის როგორც ამ ქვეყნის ჩვეულებრივი მოქალაქისთვის გასაგებია ტელეკომპანიების “იმედის”,”რუსთავი2”-ს, ”მზის”, ”აჭარის” გადაწყვეტილება, რომ ფილმები ტიტრებით აჩვენონ,ისინი დამოუკიდბელი ტელევიზიები არაინ და მხოლოდ დამფინანსებელთან არიან ანგარიშვალდებული შესაბამისად რასაც უნდა იმას გააკეთებენ და აჩვენებენ. წესით სწორედ დამფინანსებელთან უნდა იყოს პასუხისმგებელიც საზოგადოებრივი მაუწყებელიც, რომლიც ჩვენს მიერ ფინანსდება და ჩვენს დაკვეთას უნდა ასრულებდეს. ძალიან მაინტერესებს რომელი სოციალური კვლევის შემდეგ მიიღო საზ. მაუწყებლის ხელმძღვანელობამ გადაწყვეტილება, რომ ხალხმა სუბტიტრებით ყურება დაუკვეთა. 
ზემოთნახსენები ფსიქოლოგები ერთხმად თანხმდებიან, რომ დიდი ხნის განმვალობაში მსგავსი მეთოდით ფილმის ყურება გონებას ზიანს აყენებს და საბოლოოდ შიეძლება ნორმალური ადამიანის მაგივრად ფსიქიურად შეშლილი მივიღოთ. ასე რომ, მზიანი საქართველო გახდება გამოსუბტიტრებული ადამიანების სამშობლო. 
დასასრულს ყველას ვინც მომხრეა სუბტიტრების, მინდა ვასილ კეჟერაძის უფროსი ძმა შეგახსენოთE რომელსაც უყვარდა სამშობლო, მშობლიური ენა და ყველაფერი რაც ქართულია. 
P.ს. ტვ. “იმედის” ეთერში სტივენ სიგალის “ნიკო” ისევ დაამარცხებს ტერორისტებს და ოდნავადაც არ იდარდებს იმაზე, რომ ჩემი მეზობელი ვალიკო პაპა(რომელსაც ეს-ესაა 90 წელი შეუსრულდა) ვერ უყურებს რადგან მის თვალებს კითხვა აღარ შეუძლიათ, ხოლო პენსია ახალი სათვალის საყიდლად არ ყოფნის." 

ლოზუნგების ვირუსი


ლოზუნგი, სლოგანი - მოკლედ გამოთქმული სახელმძღვანელო იდეა, მოწოდება, ამოცანა ან პოლიტიკური მოთხოვნილება; (მ. ჭაბაშვილი, ,,უცხო სიტყვათა ლექსიკონი,,)

ვერავინ იტყვის იმას, თუ რა იყო მსოფლიოში პირველი ლოზუნგი, მაგრამ ერთ-ერთი უპირველესი იყო სინას მთაზე მამა ღმერთის მიერ, მოსესთვის გადაცემული ქვის სტელა, რომელზეც ადამიანის ცხონებისთვის აუცილებელი 10 მოწოდება, მცნება იყო ჩამოყალიბებული.    
ლოზუნგებს სამყაროს განვითარების არც ერთ ეტაპზე არ დაუკარგავს აქტუალობა, უფრო მეტიც, სწორედ ლოზუნგები ხდებოდნენ კატალიზატორები ამა თუ იმ მოვლენისა. ა(არავინ დაობს იმაზე, რომ კართაგენის დანგრევა დააჩქარა რომაელი მოღვაწის კანტონ უფროსის, მიერ სენატში არაერთგზის წარმოთქმულმა “კართაგენი უნდა დაინგრეს”.)
რთულია ყველა ეპოქის ლოზუნგის განხილვა,მაგრამ ზოგიერთი მათგანი მაინც  უნდა ითქვას.
ძნელი წარმოსადგენია რას ვიტყოდით საჭირ-ბოროტო საქმის გადაწყვეტის შემდეგ იულიუს კეისარს რომ რუბიკონი არ გადაელახა და არ ეთქვა - “რუბიკონი გადალახულია!”
რომელი დიქტატორი იტყოდა უარს ლუდოვიკო-ს დაუფიქრებლად(?!) წამოსროლილ ფრაზაზე - “სახელმწიფო ეს მე ვარ”.
რამდენი შეუპოვარი ადამიანის აზრი გამოხატა ჯორდანო ბრუნომ როდესაც ამბობდა “ის მაინც ბრუნავს”. (სამწუხაროა, რომ ის ბრუნვის მეცნიერულად დადასტურებას ვერ მოესწრო)
ცნობილ იტალელ მოაზროვენს და პოლიტიკურ მოღვაწეს ნიკოლო მაკიაველს რომ ეცოცხლა და ენახა მისი გამონათქვამით, მიზანი ამართლებს საშუალებას რამდენი უმსგავსობის გამართლებას ცდილობენ, თავისივე სიტყვებს თვითონვე წაიღებდა უკან. (როდესაც მაკიაველი თავის გენალურ ნაწარმოებს “მთავარი” წერდა ალბათ არც იმაზე ფიქრობდა, რომ ზემოთთქმულ უმსგავსობას მის გვარს დაუკავშირებდნენ და მაკიაველიზმს დაარქმევდნენ.)
უამრავი ლოზუნგია დღევანდელ რეალობაში რომლის არც ასაკი და მით უმეტეს არც მისი მთქმელის ვინაობა არაა ცნობილი, მაგალითად რომაელი პოეტი პლავტე, ეს სახელი მხოლოდ ძველი რომაული ლიტერატურის მკვლევართათვის თუა ცნობილი, მაგრამ ყველამ ძალიან კარგად იცის მის მიერ გაბრაზებულ გულზე ნათქვამი “ჰომო ჰომინი ლუპუს ესტ”(ადამიანი ადამიანისთვის მგელია)

ლოზუნგების სიმრავლით გამოირჩეოდა კომუნისტური ეპოქა. იყო მოწოდებები “ხუთწლედი ოთხში”, “ძირს კაპიტალიზმი”, “ბურჟუა ხალხის მტერია” და სხვა.
კომუნიზმის უმთავრესი იდეოლოგი ვლადიმერ ილიას ძე არასოდეს არ ამთავრებდა თავის გამოსვლებს რაიმე ფრთიანი ფრაზა რომ არ ეთქვა, რომელიც მეორე დღესვე გაზეთების წინა გვერდს იკავებდა, მაგრამ საბედნიეროდ მხოლოდ ერთმა გაუძლო დროს “,,სწავლა,სწავლა და სწავლა”.(ვგონებ ეს იყო ლენინის პირით წარმოთქმული  ერთადერთი სიმართლე.)  
სწორად შერჩეულ ლოზუნგს უდიდესი როლი შეუძლია შეასრულოს პოლიტიკაში, ლოზუნგი განსაკუთრებით აქტუალური ხდება არჩევნების წინა პერიოდში.
დემოკრატიის მამამთავრები - ამერიკელები უდიდეს ყურდღებას აქცევენ საარჩევნო სლოგანებს და დიდი სიფრთხილითაც ეკიდებიან მას, რადგან არასწორად შერჩეულმა სლოგანმა შეიძლება ელექტორატის დიდი ნაწილი დააკარგვინოს კანდიდატს ან პირიქით (როდესაც რონალდ რეიგანი საპრეზიდენტო კანდიდატი გახდა, ხალხმა ცნობილი მსახიობი ახალი იმიჯით გაიცნო – \"კანდიდატი თითქმის ბავშვური ღიმილით”. მოგეხსენებათ რეიგანი ამერიკის ერთ-ერთი წარმატებული პრეზიდენტი გახდა, რომელმაც ამომრჩევლთა ხმების უდიდესი ნაწილი მიიღო).  
რადგან ამერიკელებზე ვსაუბრობთ აუცილებლად უნდა შევეხოთ სარეკლამო სლოგანებს, რომელიც ამერიკელებს ხელოვნების დონეზე ყავთ აყვანილი.
xx საუკუნის 80-იან წლებში როდესაც მოწევის საწინააღმდეგო კამპანია ჯერ კიდევ არ იყო ისე მძლავრი როგორც დღეს, ამერიკაში სარეკლამო ბილობორდებზე გამოჩნდა “მარლბოროს” რეკლამა, რომელზეც სიგარეტის კოლოფი ეხატა წარწერით “ნურასოდეს მოწევთ სიგარეტს, თვით “მარლბოროსაც” კი”. ათეული წელი გავიდა მას შემდგე მაგრამ ეს სარელამო ფრაზა დღემდე წარმატებით აგრძელებს თავის მისიას.
დამოუკიდებელი საქართველო მხოლოდ 21 წელს ითვლის, მაგრამ ამ ხნის მანძილზე იმდენი ლოზუნგი იყო, რომ მთელ მსოფლიოს თუ არა ევროპის დიდი ნაწილს ნამდვილად ეყოფოდა.
გაუმარჯოს დამოუკიდებელ საქართველოს! - სამწუხაროდ ამ ლოზუნგს დღემდე არ დაუკარგავს აქტუალობა, რადგან ბოლომდე ჯერ კიდევ ვერ დავრწმუნდით ჩვენს დამოუკიდებლობაში, მიუხედავად იმისა, რომ ძლიერნი ამა ქვეყნისანი დაუზარებლად გვიმეორებენ: ,,საქართველო როგორც სახელმწიფო შედგა!”
ძირს რუსეთი - ამ ლოზუნგის ისტორიაში ყველაზე საინტერეო ის ფაქტია, რომ მას ყოველთვის რუსეთის აგენტებად, მეხუთე კოლონად, შულავერის კომიტეტის წევრებად შერაცხულნი ამბობდნენ, თუმცა ამ იდეას არ ემიჯნებოდნენ ისინი, ვისთვისაც ერთ დროს ,,მზე ჩრთდილოეთიდან,, ამოდოდა
ერთხელ უკვე ნახსენები 21 წლიანი დამოუკიდებლობის პერიოდში არასოდეს დაუკარგავს აქტუალობა (სამწუხაროა, მაგრამ ალბათ კიდევ დიდხანს არ დაკარგავს) მოწოდებას ,,გადადექი!!!” რომელმაც,ორჯერ შეასრულა თავისი მოვალეობა. მესამედაც გარკვეულ წილად შეასრულა, მაგრამ მხოლოდ გარკვეულწილად...
პოლიტიკური ლოზუნგი, როგორც წესი ლიდერის ან ლიდერთა ჯგუფის მიერ, ყველაზე აქტუალური პრობლემის რამდენიმე სიტყვაში მოქცეული აზრია, რომელიც მასაზეა გავთლილი და რომელიც სწორედ მასამ, საზოგადოებამ უნდა განახორციელოს.
ხშირია შემთხვევა, როდესაც მოწოდება შესრულდება,ხოლო ხალხი რომელიც ამ ლოზუნგს უჭერდა მხარს დაქაქსული აღმოჩნდება სხვა საერთო ინტერესის არ ქონის გამო.
მაგალითად, ყველას გვახსოვს სლოგანი ,,საქართველო შევარდნაძის გარეშე”. ამ იდეის გარშემო შემოიკრიბა ხალხი, რომელთაც არანაირი სხვა ინტერესი არ გააჩნდათ, გარდა საქართველოსი, შევარდნაძის გარეშე! მიზანი მიღწეულ იქნა, ხოლო ხალხი, ვინც ამ იდეით იყო გაერთიანებული, მისი განხორციელების შემდეგ ბრძოლის სხვადასხვა მხარეს აღმოჩნდა.
დდროის განვითარებასთან ერთად აუცილებლად მოხდება ლოზუნგების მეტამორფოზა და არ უნდა გაგვიკვირდეს ერთ დღეს რომ გავიგონოთ სარეკლამო სლოგანი: ,,ბინები მარსზე კვადრატული მეტრი 500 დოლარიდან” ან ,,მოგზაურობა მეხუთე საუკუნეში უპროცენტო განვადებით,, და ა.შ.
როგორც ვნახეთ ლოზუნგების არსებობა გარკვეულწილად გამართლებულია ამიტომ ისინი მუდამ იარსებებენ, ხოლო ჩვენ უბრალო ადამიანებს ისღა დაგვრჩენია ან მოვიწონოთ და გავიზიაროთ, ანდა დავიწუნოთ და გავერიდოთ მათ. 

სიღარიბის დაძლევის პროგრამა


სიღარიბე მთელი მსოფლიოს გადაუჭრელ პრობლემად იქცა. უამრავი ადამიანი ცდილობს, გამონახოს გზა და შეებრძოლოს მას, მაგრამ ყველა მცდელობა ამაოა. არცთუ დიდი ხნის წინ, საყოველთაო საზრუნავით გულდამძიმებული, დავჯექი და გადავჭერი კიდევაც ეს პრობლემა. შესაბამისად ჩვენ, როგორც მსოფლიოს ნაწილს, შეგვიძლია მთელ კაცობრიობას მხსნელად მოვევლინოთ და სიღარიბის დაძლევის ერთადერთი და ასი პრცენტით გამართლებული პროგრამა შევთავაზოთ. მოკლედ გაგაცნობთ პროგრამის ძირითად მიზნებსა და ამოცანებს (პროგრამა ქართულ სინამდვილესაა მორგებული მაგრამ მსურველს შეუძლია, საკუთარ ქვეყანას მოარგოს).
მაშ ასე: უპირველეს ყოვლისა, კონსტიტუციაში შეგვაქვს ცვლილებები და 150 პარლამენტარის ნაცვლად გვეყოლება 1000 (სასურველია 1500). ამ ნაბიჯით გადავჭრით დაახლოებით ნახევარი მილიონი ადამიანის პრობლემას. განვიხილოთ როგორ: 1000 პარლამენტარისგან ყველას ჰყავს: მძღოლი; იქმნება დეპუტატის ბიურო, რომელშიც მინიმუმ, 20 კაცი დასაქმდება. ათას კაცში, მინიმუმ 30-40 ნათესავი ყველას ეყოლება. რომელი თავმოყვარე პარლამენტარი ეტყვის თავის ნათესავს დასაქმებაზე უარს?!
ბუნებრივად ჩნდება კითხვა: საიან უნდა მივიღოთ ამდენი პარლამენტარი? პროგრამის მიხედვით, ხდება რაიონების დაყოფა. მაგალითად, იქნება ზემო, ქვემო და შიდა ხაშური. დაკვირვებული თვალი შეამჩნევდა, რომ ეს დაყოფაც უმუშევრობის აღმოფხვრის სურვილითაა განპირობებული. ზემო, ქვემო და შიდა ხაშურს გამგებელი არ უნდა? გამგებლებს – მოადგილეები და ასე შემდეგ, ანუ ამ ერთი შეხედვით მარტივი ცვლილებით (რაიონების დაყოფით) ვაგვარებთ არანაკლებ მილიონი ადამიანის პრობლემას. რაღა დარჩა 3 მილიონი ადამიანი რომელთა დასაქმებაც იმდენად მარტივია, რომ ბოლოს მუშა-მოსამსახურეების დეფიციტიც კი შეიქმნება ქართულ ბაზარზე.
აუცილებლად უნდა გავზრდოთ სამინისტროების რიცხვიც.
ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტროს ფონზე აუცილებლად უნდა შევქმნათ ლტოლვილთა და შესახლების სამინისტრო, თორემ, ვინც გამოსასახლებელი იყო ყველა გამოასახლეს, ახალი სამინისტრო მათ შესახლებაზე იზრუნებს. სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტროსთან ერთად აუცილებლად უნდა იყოს სპორტისა და ხანდაზმულთა სამინისტროც. ამ სამინისტროში დასაქმდება ასაკოვანი ხალხი. ისინი ისევე როგორც ყველა სხვა სამინისტროს თანამშრომლები, არაფერს გააკეთებენ, მაგრამ ეს იქნება ერთადერთი სამინისტრო, რომლის წარმომადგენლებსაც ექნებათ გასამართლებელი მიზეზი: `დავბერდით, ბაბუ და მეტი აღარ შეგვიძლია~.
აუცილებლად უნდა დაარსდეს დემონტაჟისა და პროფესიული ნგრევის სამინისტრო, სადაც ქვეყნის ყოფილი დამანგრევლები  დასაქმდებიან. ამ სამინისტროს არასოდეს ექნება კადრების დეფიციტი, მეტიც, აქ იმდენი პროფესიონალი მოიყრის თავს, რომ შეგვეძლება უცხოეთში გავგაზავნოთ ტრენინგებისა და მასტერკლასების ჩასატარებლად.
კანონში უნდა შევიდეს ცვლილება, რომ ქვეყნის ნებისმიერ მოქალაქეს ჰქონდეს უფლება, როცა გაუხარდება, მაშინ შექმნას, თვითონ რომ უნდა იმის სამინისტრო, მაგრამ უნდა აიკრძალოს ერთი კაცის მიერ ორი ან მეტი სამინისტროს შექმნა. ეს აუცილებელია იმისთვის, რომ არ მოხდეს ისეთი პრიორიტეტული დარგების მონოპლიზაცია, როგორიცაა სუბტიტრების სამინისტრო, წვეთოვანი მორწყვის სამინისტრო, ჰიბრიდული ჯიშების სამინისტრო და სხვა.
გარდა ამისა, უნდა დაიყოს დღეს არსებული სამინისტროები. რა დაშავდება იმით, თუ ცალკე იქნება ეკონომიკისა და ცალკე მდგრადი განვითარების სამინისტრო. ასევე, ცალ-ცალკე უნდა იყოს შრომის, ჯანმრთელობის და სოციალური დაცვის სამინისტროები, კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროები და ა.შ.
რაც შეეხება პრეზიდენტს ის ერთადერთია და განუმეორებელი და ხელუხლებელი უნდა დავტოვოთ.
ამ ღონისძიებების შემდე ქვეყანაში დაახლოებით 100 000-მდე უმუშევარი დარჩება. ისინი შეგვიძლია კულტურულ მემკვიდრეობად ჩავთვალოთ, რადგან ამ დროისთვის ცნება `უმუშევარი~ ისეთივე უცხო იქნება, როგორც დღესაა `დასაქმებული~.
P.s. როდესაც ამ ყველაფერს მოვრჩებით, ქართულ ციტრუსთან, მინერალურ წყალთან და ღვინოსთან ერთად, თამამად შეგვიძლია სიღარიბის დაძლევის პროგრამაც გავყიდოთ ან გავაჩუქოთ. მხოლოდ ერთს გთხოვთ: ჩემი სახელის მიწერა არ დაგავიწყდეთ. იქნებ რომლიმე ქვეყნაში იყოს საჩემო ვაკანსია და მუშაობა დამაწყებინონ.

შეშფოთების ინსტიტუტი 

ეროვნული გამოცდები დამთავრდა და უმაღლესი სასწავლებლებიც შეივსო სტუდენტთა ახალი ნაკადით, სამწუხაროდ, ბევრი აბიტურიენტი დარჩა უამღლესი საწავლებლის გარეშე, ამიტომაც საჭიროდ ჩავთვალე დავხმარებოდი მათ პრობლემის გადაჭრაში. 
მოგეხსენებათჶჩვენი გაჭირვებული ყოფა-ცხოვრება, უამრავი სამწუხარო რამ ხდება ჩვენს გარშემო, რომლის გამოხატვაც გვიწევს, ამიტომაც გადავწყვიტე დავაარსო შეწუხების და აღშფოთების ინსტიტუტი, რომელსაც ჩვენი ამაგდარი ადამიანის მეთიუ ბრაიზას სახელი მიენიჭება. 
ინსტიტუტის დაარსებას უამრავი დადებითი მახრე აქვს, ასე მაგალითად: ეს იქნება მსოფლიოში მართლაც პირველი ინსტიტუტი, სადაც შეისწავლება: პირველი დარჩენილი საგნის გამო შეშფოთება; ელექტრო ენერგიის ქვითრის ნახვისას შეშფოთება; პირველი გაწბილებული სიყვარულის დროს შეშფოთება; ქართველ ფეხბურთელთა მიერ ბოლო წუთზე გაშვებული გოლისას შეშფოთება, ლევან გაჩეჩილაძის მიერ პარტიის დატოვებისას და ახალ პარტიაში გადასვლისას შეშფოთება და სხვა. ჩვენი ქვეყნის განათლების სისტემის განვითარებით თუ ვიმსჯელებთ, ინსტიტუტში, აუცილებლად იქნებიან სტუდენტები მსოფლიოს ხუთივე კონტინენტიდან, მათთვის სპეციალურად იქნება შემდეგი საგნები: სეპარატისტული რეგიონების დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ აღიარებისას გამოსათქმელი შეშფოთება; არჩევნების გაყალბებისას გამოსათქმელი შეშფოთება; რუსეთის მიერ 6 პუნქტიანი ხელშეკრულების დარღვევისას გამოსათქმელი შეშფოთება და სხვა, რაც შეეხება აღშფოთებას, მისი სირთულიდან გამომდინარე, ეს უკვე მაგისტრატურაში შეისწავლება. 
ერთი წუთით წარმოიდგინეთ სად ახლანდელი ევროპელი მაღალჩინოსნების მიერ გამოთქმული შეშფოთება და სად ჩვენი კურსდამთავრებულის მიერ გამოთქმული. ეს იქნება პროფესიონალიზმის ზეიმი. საგნების დასახელებიდან გამომდინარე სტუდენტებს გარდა თეორიული მეცადინეობისა, თითქმის ყოველდღიურად ექნებათ პრაქტიკული მეცადინეობა (ქართველი ფეხბურთელები მინიმუმ 10-15 შეხვედრას მართავენ ყოველ წელს, ხოლო ლევან გაჩეჩილაძე ჯერ კიდევ 8 პარტიაში არაა ნამყოფი). 
სწავლის დამთავრების შემდეგ გაიცემა დიპლომი, რომლის პატრონსაც უფლება ექნება გამოთქვას შეშფოთება სადაც უნდა და რა ფორმითაც უნდა. 
ინსტიტუტი დაკომპლექტდება კვალიფიციური პედაგოგებით, რომელთაც ექნებათ შეშფოთების და აღშფოთების მრავალწლიანი გამოცდილება, ხოლო წარჩინებული სტუდენტები დასაქმდებიან, როგორც ინსტიტუტში ასევე საერთაშორისო ორგანიზაციებში, რომლებსაც კიდევ ერთი კარგი შემშფოთებელი ნამდვილად არ აწყენდათ. 
ინსტიტუტის გახსნას, დაესწრებიან ხელისუფლების მაღალჩინოსნები, რომლებიც მოწვეულ სტუმრებს და მომავალ სტუდენტებს აუხსნიან, თუ რამხელა ძალა აქვს დღევანდელ პოლიტიკაში შეშფოთების გამოთქმას და დააყოლებენ, რომ საქართველო ოდითგანვე იყო შემშფოთებელთა განათლების კერა, გაიხსენებენ, თუ როგორ წუხდა საფარნგეთიდან მომავალი სულხან-საბა, ასევე გაიხსენებენ, რომის პაპის გრიგოლ მეცხრის, რუსუდან მეფისადმი გამოგზავნილ გამამხნევებელ წერილს, რომელიც მსოფლიო შეშფოთებათა ათეულშია შესული და ბოლოს დასძენენ, რომ ქართულ შეშფოთებას ანალოგი არა აქვს მთელს მსოფლიოში. 
ინსტიტუტის გაფართოების მიზნით ჩვენ შეგვეძლება ფილიალები გავხსნათ პლანეტის სხვადასხვა კუთხეში, რათა მთელი მსოფლიო დავარწმუნოთ ქართული ნიჭის სიდიადეში. 
ასეთია ინსტიტუტის განვითარების მოკლე გეგმა, რომელიც დამერწმუნეთ ახალი სიტყვა იქნება მსოფლიოს განათლების სიტემაში. 
რაც შეეხება ინსტიტუტში ჩაბარებას, იქნება მიღების მხოლოდ ერთი წესი, რაც მდგომარეობს შემდეგში: აბიტურიენტი კითხულობს სწავლის ღირებულებას და ის ვინც გადასახადის გაგების შემდეგ კომპეტენტური კომისიის წინაშე ღირსეულად შეშფოთდება ჩარიცხული იქნება მეთიუ ბრაიზას სახელობის შეშფოთების ინსტიტუტში. 
p.s. ბუნებრივია ეს ყველაფერი ხუმრობაა და მადლობა ღმერთს რეალურად ამის განხორციელებას არავინ ფიქრობს, თუმცა ჩვენი \"დალხენილი\" ყოფიდან გამომდინარე შეიძლება მალე ისე გავხდეთ, რომ ყველაფერი გვიხაროდეს და გვჯეროდეს, აი მაშინ კი მართლა დაგვჭირდება ვინმე, რომელიც  შეგვახსენებს რა უნდა გვეწყინოს და რა გაგვიხარდეს! 

ჩემი პირველი გაკვეთილი

1992 წელს მივედი სურამის III საშუალო(ახლა უკვე საჯარო) სკოლაში. მოგეხსენებათ ეს პერიოდი საქართველოში სამოქალაქო ომის პერიოდი იყო და მასწავლებლის მხარზე გადაკიდებული დიდი "მუხა" დიდი ცარცი მეგონა. პირველივე დდღესვე მასწავლებელმა აი-ია აგვიხსნა, შეიძლება ითქვას მთელი წელი მეტი არც არაფერი აუხსნია (ზვიადისტი იყო და მიტინგებზე დადიოდა). პირველ გაკვეთილზე გავიგე მცნების "'საჭირო ოთახი"-ს მნიშვნელობა, რომელიც ზარის დარეკვამდე მიუღწეველ დაბრკოლებად მესახებოდა. ჩემი მასწავლებელი, გარდა იმისა, რომ ზვიადისტი იყო საბჭოთა კავშირის სიყვარულითაც გამოირჩეოდა ალბათ ამის გამი იყო, რომ პირველი გაკვეთილის შემდეგ ზემოთხსენებული აი-იას გარდა ჩემ ცხოვრებაში სინანული შემოვიდა რომელიც ასე გამოითქმევოდა – ეჰ, რა ცხოვრება დაგვინგრიეს; სოსოს ხელი ჭირდება და დალაგდება ყველაფერი და სხვა. 
პირველ გაკვეთილზე პირველი სიყვარულიც მეწვია, რომელიც მანამ გაგრძელდა სანამ ჩემმა კლასელმა გოგონამ საათიანი ჩანთა არ შეცვლა. 
პირველივე წუთებიდან მივხვდი, რომ 11 წლიანი სასჯელი მქონდა მოსახდელი, რომელსაც სანიმუშოდ მოქცევის შემთხვევაშიც კი ვერ დავაღწევდი თავს ვადაზე ადრე. პირველივე გაკვეთილზე მასწავლებელმა გვამცნო რომ შემდეგ კვირაში შეშის და ფონდის ფული უნდა მოგვეტანა, თორემ ზამთარში გავიყინებოდით, რადგან კომუნისტების დრო აღარ იყო რომ შეშა მთავრობას მოეტანა. 
ჩემი და ჩემი კლასელების სკოლაში მისვლა ჩვენზე მეტად ჩვენ მშობლებს უხაროდათ, რადგან საჭორაოდ და მიტინგებზე სასიარულოდ დამატებითი 3 საათი გამოუნთავისუფლდათ. 
ამ გენიალურ გაკვეთილზე გავიცანით სკოლის დირექტორი, რომლის დანხვაზეც ჩემმა კლასელმა ყოველგვარი მორიდების გარეშე წამოიძახა: ეგ დირექორი კი არა ჩემი მეზობელი გოგიააო, კიდევ აპირებდა რაღაცის თქმას მაგრამ მასწავლებელს სახისკენ გაექცა თვალი და მიხვდა რომ უნდა გაჩუმებულიყო და გაჩუმდა (ეს გაჩუმება სრული თერთმეტი წელი გაგრძელდა). 
35წუთს გაგრძელდა ეს გაკვეთილი, მაგრამ ამ დროის განმავლობაში კლასის ყველაზე სუსტი მოსწავლეც გამოიკვეთა, რომელიც ჯიუტად ერთიდაიგივეს კითხულობდა - მესამე წელია ამ კლასში ვარ მაინც პირველი კლასელი რატომ მქვიაო?! რაზეც მასწავლებელი მხოლოდ თავის გადაქნევით პასუხობდა. 
აი (აი, სად გამომადგა პირველ გაკვეთილზე ნასწავლი "აი"), ასეთი იყო ჩემი პირველი გაკვეთილი, რომელიც ძალიან გვიან მივხვდი, რომ ცხოვრების განუმეორებელი მომენტის დაწყებას ნიშნავდა. 

დაჩაგრული ერი

ქართველები ყოველთვის დაჩაგრულები ვიყავით და ვართ. ჩაგვრის პირველ ფაქტზე ისტორია დუმს, მაგრამ სვარაუდოდ ეს მაშინ უნდა მომხდარიყო, როდესაც ზეზვა და მზია შორეული აფრიკდან ჩამოვიდნენ საქართველოში. მოგეხსენებათ მაშინ მიწის ფასი არა კვადარატული მეტრობით, არამედ დინოზავრის თათებით იზომებოდა (დღევანდელი 10 კვადრატული მიწის ფართი უდრის იმ დროინდელ 2 დინოზავრის თათს), ჰოდა ზეზვამ რომელსაც აფრიკდიან საკმაოდ დიდი საწყისი კაპიტალი ქონდა წამოღებული ადგილობრივი მცხოვრებისგან 20დინოზავრის თათი მიწა იყიდა, მაგრამ ფული სრულად არ გადაუხადა და ირონიულად მიუგო: წადი და სადაც გინდა იქ მიჩივლეო. ბუნებრივა  მაშინ სასამართლო არ იყო (თუმცა ახლა თუ არის რა აზრი აქვს?!) და აბა სად უჩივლებდა?! ასე დარჩა, ადგილობრივი მცხოვრები დაჩაგრული, რომ არა ეს ფაქტი ზეზვას და მზიას მაგივრად შეიძლება ბონდო და ხათუნა აღმოგვეჩინა, რომლებიც იქ ცხოვრობდნენ.
ასე შემოვიდა საქართველოს ტერიტორიაზე ჩაგვრა. როგორც წესი მჩაგვრელი უცხოტომელი იყო, რომელიც ქართველს ან მთელ საქართველოს ჩაგრავდა. უხსოვარი დროიდან მოყოებული დღემდე ქართველთა ჩაგვრაზე ევროპა შეშფოთებას გამოთქვამდა, მაგრამ სიმართლე უნდა ითქვას, რომ ამ ბოლო დროს ბევრად უფრო პროფესიონალურად შფოთდებიან ვიდრე მაშინ, როდესაც სულხან-საბა იმყოფებოდა მოდის დედაქალაქში.
უცნაური ხალხი ვართ ქართველები, არასოდეს არ ვჩაგრავთ სხვებს. ჩვენთვის ცნებები: რასიზმი და ანტისემიტიზმი ძალიან უცხოა, არადა ნახევარი მსოფლიო ამ საქმით ჭამს პურს. უბრალოდ წარმოიდგინეთ ჩვენთან რომ რასიზმი მძვინვარებდეს ხომ იქნებოდა ორგანიზაციები, რომლებიც რასიზმის წინააღმდეგ გამოვიდოდნენ?  აუცილებლად იქნებოდა. ამ ორგანიზაციებს ხომ დასჭირდებოდათ თანამშრომლები  ანუ უმუშევრობის პრობლემას და რასიზმს ერთად შევებრძოლებოდით, მაგრამ ეს საკითხი ტაბუ დადებულია.
თანამედროვე ენაზე ჩაგვრას დისკერდიტაცია ქვია, მაგრამ როგორც ქართული ენის სპეციალისტები ამბობენ: ჩაგვრა უფრო ლამაზი გამოსათქმელია. უფრო ლამაზად ჟღერს დამჩაგრეს, ვიდრე დამადისკრედიტეს.
ქართველები უკვე ისე შევეგუეთ ჩაგრულის ბედს, რომ ზოგჯერ ნებაყოფლობითაც ვიჩაგრავთ თავს აბა სხვა რა უნდა ეწოდოს საქართველო ეროვნული ნაკრების თამაშს ხორვატიაში ან ლეიბორისტების მონაწილეობას ყველა არჩვენებში?! (ისე ამ ორ კონკრეტულ მაგალითს სადომაზოხიზმის ელფერიც დაკრავს)
ნებყოფლობითი ჩაგვრის სრულყოფილი გმოვლინებაა ბოლნისის `სიონის~ და ცხინვალის `სპარტაკის~ საფეხბურთო მატჩის კომენტატორობა, ხოლო ამ თამაში ტელერეპორტაჟის ყურება ცდება ჩაგვრის იმ მეთოდებს, რომელსაც კაცობრიობა ცნობს.
(ყველა სტატიაში და სატელევიზიო სიუჟეტში ერთგვარ მოდური ტენდენციად იქცა ფსიქოლოგის აზრი, მეც თავს არ დავიჩაგრავ და ჩავრთავ ფსიქოლოგის კომენტარს).
ფსიქოლოგების აზრით მჩაგვრელი როგორც წესი არასლუფასოვნების კომპლექსითაა შეპყრობილი ან შურისძიება ამოძრავებს. ხშირია შემთხვევა განსაკუთრებით მოზარდებში, როდესაც ვინმეს დაჩაგვრა თავის დამკვიდრების ერთგვარი საშუალებაა. მოზარდებზე დიდ გავლენას ახდენს ტელევიზია, სადაც დიდი დოზითაა ნაჩვენები ერთი ადამანის მიერ მეორეს დაჩაგვრის ამსახველი კადრები, რაც მოზარდს ბუნებრივ პროცესად მიაჩნია და შემდეგ ყოველდღიურ ცხოვრებაშიც იყენებს. ევროპულ ქვეყნებში დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ე.წ. ცენზს, როდესაც ეკრანზე მითითებულია თუ რა ასაკის ბავშვს აქვს უფლება უყროს ამა თუ იმ გადაცემას. ცენზი ჩვენს ქვეყანაშიც მოქმედებს, მაგრამ რომელი მშობელი აუკრძალავს შვილს `რემბოს~ ან `ტერმნატორის~ ყურებას? არ უკრძალავენ იმიტომ რომ მის მეგობარს ექნება ნანახი ეს ფილმი და შვილს ხომ არ დაჩაგრავენ?
ჩვენს ქვეყანაში ჩაგრული ყოველთვის სიბრალულის საგანი იყო. აქედან წავოვიდა ისეთი სიტყვები როგორებიცაა: საცოდავი; საწყალი და სხვა;
დღეს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში ჩაგვრას ისეთი ადგილი უკავია, როგორც ძილს და ჭამას. ხშირად ვერ ვხვდებით ისე ვხდებით მჩაგვრელები. მაგალითად: ხშირია როდესაც ხელში გვიჭირას ტელევიზორის პულტი და ვრთავთ სხვადასხვა არხებზე, როცა მივუახლოვდებით ტელეკომპანია `კავკასიას~, პულტის ღილაკს ორჯერ სწრაფად ვაჭერთ, რომ ამ არხს გადავახატეთ. განა ეს არაა ჩაგვრა?! ამას კი აბსოლუტურად ნებაყოფლობით ვაკეთებთ, ისე რომ სინდის წინაშეც მართალი გვგონია თავი.
საუკუნეები გავა და ისევ აქტუალური იქნება ჩაგვრის თემა. ევროპა შეშფოთების უფრო დახვეწილ მეთოდებზე გადავა, რაც ზოგ-ზოგიერთებისთვის მნიშვნელოვანი და მისასალმებელი ფაქტი იქნება. უბრალო ადამიანები კი გავაგრძელებთ იმ იმედით ცხოვრებას, რომ არავის დავაჩაგვრინოთ თავი და თუ მაინც დაგჩაგრავენ მეორე ლოყაც მივუშვიროთ, რომ სათქმელად გვქონდეს: ქრისტიანულად მოვიქეცით თორემ ჩვენი დაჩაგვრა არც ისე იოლია.
p.s.  ასეთია ჩაგვრის მოკლე ანატომია. სტატიას ბევრი რამე დავაკელი რადგან არ მინდა ვინმე დაიჩაგროს და ჩემი სტატიის კითხაში დრო დაკარგოს.