Saturday, October 5, 2019

შეშა, ლაშა და ალიკა მასწავლებელი ( 80%-ით ნამდვილი ამბავი)



1996 წლის ზამთარი იყო, 11 წლის ბიჭები ვიყავით, სკოლის სარდაფის საიდუმლო შესასვლელი, გვეგონა რომ მხოლოდ ჩვენ ვიცოდით, იქ დიდი ამბები წყდებოდა ხოლმე. იმ წელს ძალიან მკაცრი ზამთარი იყო, დიდი თოვლით ვერავის გააკვირვებდი, მაგრამ ყინვაც განსხვავებული იყო იმ წელს.
- ნამდვილად ვიცი რომ მანანა მასწავლებელს შეშა არ აქვს, ვერ მოახერხესო ყიდვა, მამიდაჩემი ეუბებოდა მამაჩემს -  ჯიუტად უმტკიცებდა ნოდარი დათოს
- მერე რა ბიჭო, ჯერ ახლა დაიწყო დეკემბერი, ალბათ იყიდიან. გუშინ დედაჩემი ამბობდა, გამგებელი ყოფილა სკოლაში და 4 თვის ხელფასს შეპირებიან იქით კვირაში  - დათო თითქოს იმედის შემოტანას ცდილობდა, თან ხაზს უსვამდა რომ კულურაული ინფორმაცია ყველაზე მეტი ქონდა
- კაი რა დათო, ყოველთვე ეგრე მოდის ეგ გამგებელი, პენსიაზეც ეგრე ამბობს მთელი წელი, იქით კვირაში იქნება - იქით კვირაში იქნებაო, არადა საწყალ პაპაჩემმა ბოლოს მაშინ აიღო პენსია, სტოიჩკოვმა რომ ნიგერიას ჯარიმა შეუგდო 94-ის მსოფლიოზე და მსაჯმა თამაშაგრის გამო რომ არ ჩათვალა. ეგეც იქიდან მახსოვს, ზუსტად მაგ ჯარიმის დროს დაუძახა ფოსტალიონმა და მერე მე მოვუყევი გოლი. შანსი არაა თამაშგარის გამო არ გააუქმებდა, სხვა რამე იქნებოდა მიზეზიო.  ვერაფრით დავაჯერე, არადა ნაღდად თამაშაგრე მისცა. იმის მერე  კაი ორი წელია გასული და პენსიის აღარფერი გაგვიგია, არადა მთელი წელია გამგებელი მოდის და ყოველ მომდევნო თვეს გაყინულ პენსიის სრულად დაბრუნებას იპირება -  გიგას ისე უყვარდა ფეხბურთი, ცხოვრების ყველა ეტაპს რაღაც თამაშს უკავშირებდა
-  მე მაქვს იდეა, მაგრამ არ დამცინოთ - ზურამ ნელა და გაუბედავად დაიწყო ლაპარაკი - ჩემ მეზობელს ხელის ურემი აქვს, რომ ვუთხრა უარს არ მეტყვის და მათხოვებს. ნაჯახები კი გვაქვს ყველას სახლში, ჰოდა მოდით ხვალ შეშაზე წავიდეთ. ერთი ურემს უცებ მოვჭრით. ზურას და გიორგისაც ვუთხრათ, წამოვლენ, მაგათ რა დაღლის, რომანიც წამოვა, დედამისი აქ არაა და გელა ბიძია უეჭველი გამოუშვებს. ჰოდა, ერთ ურემს კი მოვჭრით, ჩამოვიტანოთ და მივუტანოთ მანანა მასწავლებელს. ქალი თან გვყვება და გავახარებთ
- კაი აზრია მართლა, ხვალ დილითვე წავიდეთ, 10 კაცი მაინც ვიქნებით და ერთი ურემის გავსებას რა უნდა. დილით ადრე რომ წავიდეთ შუადღით უკვე სახლში ვიქნებით - დათომ, როგორც კლასის ყოჩმა, იდეას რეზოლუცია დაადო.
დილით, შვიდზე, უკვე ტყის შესასვლელთან ვიდექით. ყველას ბოტები გვეცვა, არცერთის ბოტი იყო მთელი, მაგრამ შიგნიდან ცელოფანი გვქონდა წინდების ქვეშ შემოხვეული და სიცივეს ვერც ვგრძნობდით. თავიდან ყველას გვიხაროდა ურმის ტარება. ტყეში ღრმად შესვლა არ გვქონდა გეგმაში, იქვე ვაპირებდით მოჭრას, მაგრამ ისეთი დიდი ხეები იყო, მივხვდით ვერაფერს გავხდებოდით, მერე ზურამ თქვა, შარშან მამაჩემს გავყევი ტყეში, სიღრმეში უფრო წვრილებია და იქ შევიდეთო და წავედით. მთელი გზა იმაზე ვლაპარაკობდით რომ როგორ გავახარებდით მანანა მასწავლებელს შეშით.
ერთი ხე მაინც მოვჭერით იქვე, დავდეთ ურემზე და ტყის სიღრმეში წავედით. მერე მე მოვიფიქრე რომ ასე ხის აქეთ-იქით ტარება დაგვღლიდა და ჯობდა შიგნით მოგვეჭრა, ეს, უკვე მოჭრილი კი გზის პირას დაგვეგდო და უკანა გზაზე აგვეღო. ყველას მოეწონა აზრი. უკვე კარგად გათენდა. საათი მხოლოდ ზურას ჰქონდა, ელექტორ საათი იყო, ლურჯი, სამაჯურზე ტომი და ჯერი ეხატა. ბიძამისმა ჩამოუტანა რუსეთიდან. დაბადების დღეზე მათხოვა ზურამ და მთელი დღე მე მეკეთა, მაგაზე მაგარი საჩუქარი მთელი წელი არ მქონია. რამდენჯერ მიოცნებია ისეთ საათზე. მოკლედ, ზურას ეს სახელგანთქმული საათი, 09:44 აჩვენებდა. პატარა ხეები ისევ არ ჩანდა. გზა გაყინული იყო და ცოტა ჭირდა ურმის თრევა, მაგრამ მანანა მასწავლებლის ბედნიერი სახის წარმოდგენა ერთგვარი ლოკომოტივი იყო, რომელიც გზას გვიკვალავდა.
ზურასგან ვიცოდით რომ იმ ტყეში ცხოველი არ ცხოვრობდა და არ უნდა შეგვშინებოდა. მეტყევე კი, რომელიც ხანდახან დადიოდა ტყეში მამამისის ძმაკაცი იყო და არც იმის შიში უნდა გვქონოდა. იმ ჯგუფში, ზურა ყველაზე საჭირო კაცი იყო. არ ვიცი საიდან, მაგრამ ჩვენზე ბევრად გამოციდლი ჩანდა  (ან გვეჩვენებოდა), რადგან მამამისთან ერთად ხშირად დადიოდა ტყეში. სოკოებსაც კი ცნობდა. ამბობდა, ზაფხულში, წვიმის მერე რაც სოკო ამოდის ყველას ცნობა ვიციო. წერეწოს ყველაზე მეტი ორეული ჰყავს და ძალიან ფრთიხლად უნდა ამოიცნოო, მანჭკვალა ხომ სოკო არაა. ბებერა სოკოს მხოლოდ ხახვში ჩახრაკულს თუ შეჭამს კაცი, ნიყვი სოკოების მეფეაო. ახლა რომ ვუფიქრდები, მგონი მამამისი რასაც ამბობდა მეგობრებთან, იმას იმეორებდა ზურაც და რეალურად სოკო ნაჭამიც არ ქონდა. წლებია ზურა აღარ მინახავს, მგონი მას მერე რაც სკოლა დავამთავრეთ, როცა ვნახავ აუცილებლად უნდა ვკითხო, მაშინ მართლა გვეუბნებოდა თუ გვატყუებდა.
პატარა ხეებიც გამოჩნდა.  "კაპიტან გრანტის შვილებში", ბოლოს როცა კუნძულს ვულკანი ანადგურებს და უცებ გემი გამოჩნდება, მანდ რომაა -  " "დუნკანი", დაიხრიალა, აირტონმა" -  ალბათ იმასაც ისეთი ხმა ჰქონდა როგორც ჩვენ, როცა დავიყვირეთ - პატარა ხეები. მომენტალურად შევუდექით საქმეს, სამწუხაროდ ხის მოჭრა გაცილებით რთული აღმოჩნდა ვიდრე სახლში მოტანილი, უკვე დაჭრილი შეშის დაპობა.
- ბიჭო, ხერხი უნდა წამოგვეღო.
- შენი ნაჯახი არაა კარგად გალესილი.
-  გუშინ, რაღაცას მივარტყი და მაგიტომ მეღლება ასე მალე ხელი.
- წიფელის ტარი არ ვარგა ნაჯახზე, ამძიმებს, რცხილა ჯობს
- სამკუთხედად ჩაუჭერი ძირი, უფრო მალე მოიჭრება
ასეთი დიალოგები გვქონდა. ზურას საათი კი წინ მიიწევდა, 15:00 საათზე ურმის ნახევარზე ცოტა მეტი გაგავსეთ. მერე ზურამ თქვა:
- ბიჭებო, ზამთარია და მალე ღამდება, უნდა ავჩქარდეთ - მგონი მართლა იცოდა ზურამ სოკოს ცნობა, მხოლოდ მას გაახსენდა რომ მალე ღამდებოდა, გამოცდილი იყო, მართლა
- მოდით რაც გვაქვს მოჭრილი ის წავიღოთ და ის ერთი ცალიც, გზის პირას რომ დავაგდეთ გავიყოლოთ -  ვუთხარი და თან ის ერთი ცალიც არ დავივიწყე
ყველას მოგვეწონა ეს აზრი რადგან ძალიან დავიღალეთ და ამიტომ წამოვედით, მაგრამ ზუსტად მაშინ დაიწყო ყველაფერი.
-  აუ, ახლა, დედაჩემის გამომცხვარ ლობიანს შევჭამდი -  ისეთი ნეტარი სახე, როგორც იმ მომენტში დათოს ჰქონდა, ალბათ მხოლოდ სამოთხეში შესულ ადამიანს თუ ექნება
- გაჩე რა, დედაჩემი რომ აცხობს ეგეთი მაინც ვერ იქნება  -  არ შეარჩინა ზურამ
უცებ, აღმოჩნდა რომ ყველა დედა ან ბებია საუკეთესო ლობიანს აცხობდა და რაც მთავარია, აღმოჩნდა რომ ძალიან მოგვშივდა. საჭმელი კი არავის გვქონდა, უბრალოდ არცერთს გაგვხსენდა რომ მოგვშივდებოდა და რამე უნდა წამოგვეღო. სხვათაშორის, არც ზურას გახსენებია ( იქნებ, სოკოს ამბავს იტყუებოდა, თორემ გამოცდილ კაცს ეს როგორ არ გაახსენდა?!).
ურემი დავძარით, პარალელურად კი ყველამ საჭმელებზე დავიწყეთ ლაპარაკი. დატვირთული ურემის ტარება გაცილებით რთული აღმოჩნდა, თან გაყინულ გზაზე რომელიც ისე იყო გაფუჭებული, სამხიდიან მანქანასაც გაუჭირდებოდა მოძრაობა. ორი კაცი წინიდან ითრევდა ურემს, დანარჩენები უკნიდან ვაწვებოდით. დაღმართი თუ იყო სადმე გვიხაროდა, გაცილებით ნაკლები ძალის ხარჯვა გვიწევდა.
შიმშილი ძლიერდებოდა, უჭმელობა თავისას შვებოდა და ძალაც გველეოდა, მანანა მასწავლებლის ბედნიერი სახეც ვეღარ ასრულებდა ლოკომოტივის როლს, როცა კი ამ სახეს წარმოვიდგენდით, მაშინვე ლობიანი ან ხაჭაპური ფარავდა მის ღიმილს. გვიჭირდა. გზა კიდევ ისე გაიწელა, საერთოდ თუ დასრულდებოდა არ გვეგონა. ამას ისიც დაემატა რომ თოვა დაიწყო. ზურამ, სუფთა თოვლი აიღო და შეჭამა -  ეს რომ დადნება წყალია იგივე და წყურვილს მაინც მოვიკლავთო, თან ადამიანი მშიერი უფრო ძლებს და უწყლოდ ძალიან უჭირსო (  ეგებ, მართალი იყო სოკოს ამაბავი?! დავიბენი. აუცილებლად უნდა ვკითხო როცა ვნახავ).
წინა კვირას, ლილი მასწავლებელმა ანდაზები აგვიხსნა. "გაჭირვებულს ქვა აღმართში დაეწევაო", ამაზე მთელი გაკვეთილი გველაპარაკა, მაგრამ იმ გაკვეთილზე უკეთ, ეგ ანდაზა იქ მივხვდით, როცა რაღაც ტკაცუნის ხმა გავიგეთ და ვნახეთ რომ ურმის ნაწილი გატყდა, რამაც ურმის გადაადგილება გაცილებით შეზღუდა. სამაგიეროდ, ანდაზა გავისიგრძეგანეთ.
ნელ-ნელა ბინდიც მოიწევდა, თუმცა მთიდან ცენტრალური გზა გამოჩნდა. ასევე თონეები გამოჩნდა, რომელიც გზის პირას იყო ჩამწკრივებული და ცხელ-ცხელ პურს და ნაზუქს სთავაზობდა დასავლეთისაკნე მიმავალ მანქანებს.  
გზამდე თუ ჩავიდოდით, მანანა მასწავლებლის სახლი, იქიდან ახლოს იყო, დაახლოებით 2 კილომეტრიღა გქონდა დარჩენილი. ამ დროს ლაშა დავინახეთ. ჩვენი სკოლელი, მეთერთმეტე კლასელი ლაშა. უჰ, როგორ გაგვიხარდა. ლაშამ, გამოგგვკითხა რაზე ვიყავით და როცა გაიგო გაეცინა.
- ეჰ, მანანა შეშას როგორ არ იშოვის -  ასეთი სულელობა რა მოგაფიქრათო, მაგრამ მაინც ცადა დახმარება. მოაწვა კიდეც ურემს, ცოტა მანძილიც გავიარეთ. მთელი ეს პატარა გზა, საჭმელზე ვლაპარაკობდით. მოულოდნელად ლაშა გაჩერდა და მოგვიბრუნდა:
- აი იმ თონეს ხომ ხედავთ, ეგ ჩემია, დედაჩემი დგას ახლა მანდ. წეღან რომ წამოევდი, პურებს აკრავდა. ალბათ ახლა უკვე ამოყრიდა ცხელ-ცხელებს -  ისე დაიწყო ლაპარაკი რომ ყველა ველოდით დასასრულს -  წამოდით ბიჭები და გაჭმევთო, მაგრამ სხვანაირად გააგრძელა -  ამ ურემს იქამდე მაინც ვერ ჩაიტანთ, გატეხილია. მოდით ეს შეშა აქედან ჩავყაროთ დაბლა ( კლდიდან ჩაყრილი, პირდაპირ მისი თონის უკან დაიყრებოდა), მერე ჩავიდეთ და ამ შეშის ნაცვლად ყველას თითო ცხელ პურს მოგცემთ. თუ გინდათ იქვე შეჭამეთ და თუ არ გეყოფათ, კიდევ მოგცემთ რა პრობლემაა, პურს ხომ არ დაგიჭერთ. მოკლედ, თუ გინდათ ხო, თუ არადა წავედი მე, ქვეყანა საქმე მაქვს -  დაასრულა ლაშამ და ჩვენ პასუხს დაელოდა.
დავიბენით, ვიცოდით რომ შეშა ძალიან ჭირდებოდა მანანა მასწავლებელს, მაგრამ გზის გაგრძლება უკვე მართლა აღარ შეგვეძლო, ურემი კიდევ უფრო დაზიანდა, შეიძლება ითქვას დაიმტვრა კიდეც, ძალა ფაქტობრივად აღარ გვქონდა და რაც მთავარია -  შიმშილის, გაუსაძლისი განცდა. ყველა ერთი აზრი გვიტრიალებდა, მაგრამ პირველად პასუხის გაცემას თავის თავზე ვერავინ იღებდა. ბოლოს, სიჩუმე ზურამ დაარღვია:
-  ბევრჯერ მინახავს ურემი ასეთი დაზიანებით ( ვითომ, სოკო მართალია?!) , მეეჭვება ბოლომდე ჩავიტანოთ და მგონი პური შევჭამოთ აჯობებს
- ჰო რა, მე მეტს ვეღარ გავივლი, ძლივს ვდგავარ ფეხზე -  ავყევი მე
...ბოლოს ის ხე ჩავაგდეთ, პირველად რომ მოვჭერით, გზის პირას რომელიც დავტოვეთ, ის. ეგეთი გემრიელი პური ცხოვრებაში არ მიჭამია. ლაშას მადლობები ვუხადეთ, ისიც იღებდა დამსახურებულ მადლობებს. მეორეს კი არა, მესამესაც შევჭამდით, მაგრამ მოგვერდიდა და მხოლოდ 1-1 ცალი შევჭამეთ და წამოევდით.
მთელი ღამე არ მეძინა, უკვე დაპურებული, ვხვდებოდი რომ ლაშამ მოგვატყუა. სიმწრისგან იმ ღამეს ვიტირე კიდეც. დილით სკოლაში რომ მივედით, მივხვდი ყველას ერთნაირი განცდა გვქონდა, თითქოს დანაშაულის მონაწილეები ვიყავით და ერთმანეთს გავურბოდით. იმ დღეს, პარალელ კლასელ გელასთან ერთად, ალბათ პირველად და უკანასკნელად ვიყავი ბუფეტში. ჩემი მეგობრების დანახვა არ მინდოდა, არც იმათ უნდოდათ ჩემი და ერთმანეთის.
ფიზ-კულტურაზე, ალიკა მასწავლებელი მიხვდა რომ რაღაც ხდებოდა, რადგან არც ფეხბურთი ვითამაშეთ და მაგიდის ჩოგბურთზეც კი უარი ვთქვით. ბევრი ხვეწნის მერე მოვუყევით ალიკა მასწავლებელს რაც მოხდა. გაეცინა, შეგვაქო. ეგ რა კარგი რამე მოგიფიქრებიათო. მადლობა გვითხრა და პირობა მოგვცა რომ აუცილებლად მოახერხებდა რამეს.
სკოლიდან ყველა ცალ-ცალკე წამოვედით.  სახლში რომ მივედი სიცხე მქონდა, დედამ გაცივდებოდიო. თბილი ჩაი დამალევინა. მამა ადრე მოვიდა სამახურდიან. შუქი  რა თქმა უნდა არ იყო. ლამპის შუქზე ვკითხულობდი, როცა ვიღაცამ დაიაძახა. მამა გავიდა და ვიღაცასთან ერთად შემოვიდა. ალიკა მასწავლებელი იყო.
- აღარ ინერვიულო, მანანა მასწავლებელს შეშა მივუტანეთ. ისე დავუყარეთ რომ არც დავუნახივართ. წერილი დავუტოვეთ - "მანანა მასწავლებელო, გვიყვარხარ -  თქვენი, VIა კლასი". აუცილებლად ნახავს. თქვენ ერთი წამით არ იფიქროთ რომ თქვენ არ მიგიტანიათ. ის შეშა თქვენ მიუტანეთ მანანას. ჩვენ სხვას არავის მოგვაფიქრდა ის რაც თქვენ მოიფიქრეთ, ჰოდა ეს საქმე თქვენი გაკეთებულია. ყველასთან ვიყავი ბიჭებთან და ხვალ თუ რამე გითხრათ მანანამ არ გაიოცოთ, არც ის მოყვეთ რაც მოხდა. ლაშას კიდევ, მე გავცემ სთანადო პასუხს - ჩამეხუტა ალიკა მასწვალებელი, მაგრად მაკოცა, კიდევ ერთხელ მითხრა მადლობა, მამას თხოვნაზე თითო ჭიქა დავლიოთო, ვერა ზურას მამასთან ვარ მისასვლელიო, მერე ჩემებს უთხრა -  მაგარი კაცი გეზრდებათო და წავიდა.
დილით სიცხე აღარ მქონდა. სკოლაში მეჩქარებოდა. კლასში, ბიჭები, შეთქმულებივით ვუყურებდით ერთმანეთს. ყველამ ვიცოდით რაღაც დიდი საიდუმლო. მესამე გავკეთილს ველოდით როცა მანანა მასწავლებელი უნდა შემოსულიყო, გვაინტერესებდა წერილი ნახა თუ არა, მაგრამ მანანა მასწავლებელი მესამე გაკვეთილამდე შემოვიდა. ნათელა მასწავლებელი ისტორიის საოცარ ამბებს გვიყვებოდა, როცა კარები გაიღო და მანანა შემოფრინდა. ისეთი ლამაზი მანანა მასწავლებელი სხვა დროს არ მინახავს:
- ნათელა, შენ არ იცი ამათ რა ქნეს -  ნათელა მასწავლებელი კარგს არაფერს ელოდა. უკვე თავის სამართლებელ სიტყვებს ეძებდა, რადგან ჩვენი დამრიგებელი იყო და გაწამებული, ჩვენს გამო თავის მართლებით
- ახლა რაღა გააფუჭეს მანანა მასწავლებელო?
- კი არ გააფუჭეს ნათელა, საოცარი საქმე გააკეთეს. გოგო, დილით გავდივარ გარეთ და ეზოში მხვდება შეშა, ზედ დევს წერილი, მაიმუნებს პარკში ჩაუდიათ წერილი რომ თოვლს არ დაესველებინა - "მანანა მასწავლებელო, გვიყვარხარ -  თქვენი, VIა კლასი". გოგო, შეშა მომიტანეს. ამათ ვენაცვალე მე, როგორ მოაფიქრდათ. ნათო, შეშა კი არა, ამათი კარგი კაცობა უფრო მახარებს.
მერე ჩამოგვიარა, გვკოცნა, ყველა ჩაიხუტა. უბედნიერესი იყო მანანა მასწავლებელი და კიდევ უფრო ბედნიერი ნათელა მასწავლებელი.
- ნათელა, საოცრება უნდა გითხრა, გოგო, გუშინ სასწაული სიზმარი ვნახე. ვითომ სკოლაში მოვედი, მე ვიყავი მოსწავლე და ესენი მასწავლებელები. მანანა მასწავლებელო, თქვენ ისე გვიყვარხარ, სულ ყოველთვის კარგ ნიშანს მიიღებთო და ნიშნებს მიწერდნენ. ამიხდა გოგო,ამაზე კარგი ნიშანი, რა შეიძლება მოსწავლემ დაუწეროს მასწავლებელს.
სკოლაში ყოფნის 11 წლის მანძილზე ის დღე ყველაზე ლამაზი იყო. მთელი კვირა სკოლაში სხვა სალაპარაკო თემა არ ყოფილა. დირექტორმა დაგვიბარა და მანადე დაშავებული ყველა საქმე გვაპატია. მერე ისევ ჩვეულებრივად გაგრძელდა სასკოლო ცხოვრება.იმ წელს მანანა მასწავლებლის საბუხრედან კვამლი სულ ამოდიოდა და ბიჭები ამ კვამლს როცა ვხედავდით, ერთმანეთს გადავხედავით და გვიხაროდა ხოლმე.
 ალიკა მასწავლებელი ისე გარდაიცვალა, არავისთვის უთქვამს ის შეშა იქ როგორ გაჩნდა. დღემდე არ ვიცი  თვითონ იყიდა და მიუტანა, თუ რა ქნა.
რაც შეეხება ხელფასს, გამგებელი, საახალწლო არდადეგების წინაც იყო მოსული და ძველით ახალ წლამდე, ხელფასის ნაწილის მიეცმას დაპირდა მასწავლებლებს.
პ.ს. 1996 წელს, ჩვენი სკოლა ოცმა ბავშვმა დაამთავრა, მხოლოდ ერთი ბავშვი ჩარჩა.  მთელი დაბა იმას ამბობდა:
- რა ქნა, ლაშამ ასეთი, რომ ფიზ-კულტურამ ორიანი გამოაყოლა და კლასში ჩატოვაო
კარგი კაცი იყო ალიკა მასწავლებელი.

Wednesday, August 24, 2016

საიდან მოდის სიტყვა WI-FI

უხსოვარ დროში, კასპის რ-ნის სოფ. საქადაგიანოში. ნაზი ძალო ცხოვრობდა (ძალოსნობაზე აბოდებდა და იმიტომ დაარქვეს ძალო, თორემ არავის ძალო არ ყოფილა). ნაზი კი ერქვა, მაგრამ როგორც სოფლის კაცები იტყოდნენ ხოლმე - ერთხელ ანზორა ისეთ დღეში ჩააგდო, მაგას ნაზის არაფერი ეტყობაო (ამას თვითონ ანზორა ყვებოდა, სიცილით მოკვდებოდი). გამოხდა ხანი, ნაზის მობეზრდა, მხოლოდ ძალოსნობის გამო ძალოს სახელი და გათხოვდა. ქმარი, კარგი ბიჭი აღმოჩნდა, თურქეთში დადიოდა და ოჯახს არაფერს აკლებდა. თურქეთში სიარულის გამოს სოფელში ფადიშაჰილას ეძახდნენ. ნაზის ეს სახელი ედიდებოდა (ხუმრობით იცოდა თქმა, ნეტა სახელივით დიდი სხვა რამეც ქონდესო) ამიტომ მოფერებით ფა-ს ეძახდა ( როცა თვრება, ძილში მუს.ნოტის ფა-ს ხმას გამოსცემს და მაგიტომ ვეძახი, თორემ ფადიშაჰილას გამო კი არაო, მაგრამ ვინ დაუჯერებდა). ფა დადიოდა თურქეთში, ზოგჯერ თვეები გრძელდებოდა მისი იქ ყოფნა, ნაზის კიდევ ბუნებრივი მოთხოვნილებები აწუხებდა ამიტომაც ხან ვის ტუალეტში შედიოდა ხან ვისი, რადგან ოჯახის საპირფარეშოს გასაღები ფადიშაჰილას თან მიჰქონდა - თილისმაა და კარგად მაქვს დაცდილიო. სხვა მოთხოვნილებებიც აწუხებდა ნაზის ამიტომ მის საძინებელს ხშირად სტუმრობდნენ სხვადასხვა ჯურის კაცები. ნაზიც სტუმარს არასოდეს წყვეტდა გულს. ფამ ამის შესახებ არაფერი იცოდა ან საიდან უნდა გაეგო, ჩამოსვლისთანავე ლუკმა პურს შეჭამდა, ნაზის ეტყოდა მალე დვბრუნდები, ფორმაში დამხვდიო და მიდიოდა. ერთ დღესაც, უფრო სწორედ ღამეს ნაზის გოდერძი ესტუმრა. ჯერ ნაზად აკოცეს ერთურთს, მერე ტანთ გაიხადეს და ვნების მორევში ჩაეშვნენ. უცებ რაღაც ხმაური გაისმა (თუმცა მორევამდე ეს ხმა არ ჩავიდა) და ოთახში ფადიშაჰილა შემოვიდა, თურმე ნისლი ყოფილა და რიკოთიდან უკან მობრუნებულა. ეგრევე ოთახში შევიდა, ნაზისთვის დანაპირების შესრულება უნდოდა, გააღო თუ არა კარები ნაზის კივილმა (რომელმაც ფა დაინახა) ცა შეძრა (მერე ცა ამბობდა - კაცო, კივილის მეტი რა გამიგია, მაგრამ ეს სულ სხვა იყოო, ორი დღე თავბრუ მეხვეოდაო) - ვაი, ფაი  (ეს იყო სიტყვაზე ”ი”-ს დამატების პირევლი შემთხვევა), ეს სიტყვები ფას აღარ გაუგია, თვალთ დაუბნელდა, ნაზის მოკიდა ხელი და ფანჯრიდან გააფრინა. ამ დროს ნაზისთან ჯემალი მოდიოდა (რომელიც გოდერძის ღირსეულ შემცვლელად ესახებოდა ნაზის), ვინც მფრინავი ნაზი დაინახა და დაიჭირა. ამ დღის მერე სადაც რამე უსადენო მფრინავს იჭერენ ვაიფაის ეძახიან.
პ.ს. რაც შეეხება გოდერძის, ის გამწარებულმა ფამ კედელში თავით შეარჭო. სავარაუოდოდ ეს იყო პირველი მოდემი.

ვიცოდეთ რას ვლაპარაკობთ.

Thursday, July 21, 2016

”მორწმუნე” ცხოველი

საქართველოს საპატრიარქოს ტელეარხ "ერთსულოვნების" ეთერში გადის ვიდეომიმართვა, რომელშიც იმ ადამიანებს, რომლებიც ეკლესიაში არ დადიან, ცხოველებს ადარებენ.
ტელეარხის რიტორიკა აბოსლუტურად გასაგებია, წმინდა წერილში, დავით მეფსალმუნე წერს : ,,კაცი პატივსა შინა იყო და არა გულისხმა ჰყო, ჰბაძვიდა იგი პირუტყვსა უგუნურსა და მიემსგავსა მათ”,  მაგრამ  არის ერთი ”მაგრამ”, ეს სიტყვები გასაგებია იმ ადამიანებისთვის ვინც ”ცხოველი” არაა და უკვე ეკლესიის წიაღშია, ხოლო მათთვის ვინც ”ცხოველია” ეს მიდგომა იმდენად გაუგებარია, რომ გაგებისთვის საჭირო დროს, უბრალოდ დაკარგულად თვლის და აღარც ცდილობს გაიგოს. ასეთი ადამიანი, რბილად რომ ვთქვათ ეკლესიითვის დაკარგული მრევლია, რომლის ტაძარში დაბრუნებასაც გაცილებით მეტი ენერგია და რესურსი სჭირდება, ვიდრე მოწოდებას - თუ ადამიანი არ დადის ეკლესიაში, იგი ემსგავსება ცხოველს!
მართლამადიდებლობას სხვა რელიგიისაგან (მით უფრო სექტისგან) არაფრის სწავლა არ სჭირდება, თუმცა რატომ არ შეგვიძლია ავიღოთ მაგალითი სხვებისაგან და აგრესიის ნაცვლად, ტკბილად მოვუწოდოთ ადამიანებს ეკლესიაში მოსვლისაკენ, სწორედ ისე როგორც ამას პატრიარქი ილია მეორე აკეთებს. ის, მრევლს გარეთ დარჩენილ ადამიანს არასოდეს უწოდებს ცხოველს, არც ურჯულოდ მიაჩნია ის ვინც ნათელღებული არაა, მეტიც, ასეთ ადამიანებს ხშირად ძმებად და დებადაც მოიხსენიებს და დავიჯერო უწმინდესი რელიგიურ დოგმატებში ცდება და არასწორ განცხადებას აკეთებს?! რატომღაც მგონია რომ პატრიარქის ასეთ ქადაგებას გაცილებით დიდი ეფექტი აქვს, ვიდრე ეკრანიდან იმის მოწოდებას - თუ ადამიანი არ დადის ეკლესიაში, იგი ემსგავსება ცხოველს!
მამიდა მყავს, რომელიც არაა ეკლესიური (ამ სიტყვის იმ ხალხისმიერი გაგებით ვინც თვლის, რომ ეკლესიაში თუ არ დადიხარ, ხარ ცხოველი), თუმცა ადამიანი სიკეთის განსახიერებაა, ხშირად მიფიქრია ცხოვრებაში სიბოროტე თუ გაუკეთებია. ის კი არა ვინმეზე რომ იტყვიან დააშავაო, ისიც კი არ ჯერავს ხოლმე.გამორიცხულია ვინმეზე ცუდი ათქმევინო - თავის საქმის თვითონ იცისო ამბობს.  ერთი ნაცნობიც მყავს, რომელიც წირვა-ლოცვას არ აკლდება, ყველა მარხვას ინახავს (ვნების კვირაში მძიმედაც), თუმცა მთელი დღე შვილიშვილებს და ეზოს წინ გამვლელ-გამომვლელებს წყევლის, ყველას განიკითხავს, თავისთვის მობოდიალე ჭიანჭველას ისეთი დიდი სიამოვნებით ჭყლეტს, თითქოს იმ საცოდავის ბრალია რუსეთი რომ ოკუპანტია. ამ ყველაფრის ფონზე მიჩნდება კითხვა - მამიდაჩემია ცხოველი და ნაცნობი მრველი?!
კი ბატონო, წმინდა მამებს აქვთ ნათქვამი - ”ადამიანის ცოდვა ხილულია და სინანული უხილავიო”, მაგრამ არა ვარ იმ დონეზე მორწმუნე რომ მხოლოდ ამ მართლაც დიდებული შეგონებით ვიმსჯელო, ამიტომაც ზემოთმოყვანილი ორი მაგალითიდან მეორე მგონია ცხოველი (იმედია,  ნაცნობი თავის თავს ვერ ამოიცნობს, თორემ გავიზიარებ ჭიანჭველას ბედს).
როცა ადამიანს მორწმუნეს უწოდებენ, რადგან ის ეკლესიაში დადის, ჩემი მეგობარი სასულიერო პირი იტყვის ხოლმე - ჩემს ტაძარში თაგვს აქვს ბუდე, ჩემს გარდა ეგაა ერთადერთი ვინც წირვას არ აცდენს და ესწრებაო ანუ ეგ მორწმუნე კი არა წმინდანი გამოდისო. არ ვედავები ხოლმე, მართალია.

პ.ს. სხვათაშორის ცხოველი არ ვარ.

Tuesday, May 10, 2016

სიყვარულის შავი ყუთი

შავი ყუთი (რომელიც სინამდვილეში სულაც არაა შავი) ერთადერთი იმედია რომ გავიგოთ რა იყო ტრაგედიის გამომწვევი მიზეზი. თვითმფრინავის წარმატებით დაშვებისას ის არავის ახსენდება. ალბათ ყველაფერს აქვს შავი ყუთი, მათ შორის, სიყვარულსაც, უბრალოდ ისიც მაშინ გვახსენდება, როცა სიყვარული სრულდება, თორემ დასრულებამდე რომ გავხსნათ და გავშიფროთ ეგებ არც დასრულდეს და მარადიულად იარსებოს. ტარიელ ჭანტურიას ”სიყვარულის შავი ყუთი”, სწორედაც რომ დასრულებამდე გახსნილი შავი ყუთია. აქ ყველაფერია სარკაზმი, ირონია, თვითირონია, სიკეთე, ბოროტება, მონატრება, დავიწყება, ღმერთი, ეშმაკიც...ეს წიგნი სიყვარულის შენარჩუნების ერთგვარი რეცეპტია.
სტრიქონებში გაბნეულია რჩევები, რომელსაც ავტორი ისე გვაწვდის როგორც საკუთარ თავს გადახდენილს ამბებს.  ”შავი ყუთი” რომელიც ერთი შეხევდით ლაღია და მკითხველს ახალისებს ძალიან დიდი სევდის მატარებელიცაა, მეტაფორებით ძალიან დიდი ტკივილია გადმოცემული:
დედა
წავიდა და სინათლე
დარჩა ყველგან ჩართული...
მომავლის იმედიცაა ” შავ ყუთში”
ქუჩის გადაღმა
ათი წელია ვაკვირდები: სარეცხის თოკზე
როგორ იზრდება ერთი პერანგი.
ტარიელ ჭანტურიას ცდილობს ერთ წიგნში საკუთარი შემოქმედების ყველა ეტაპი ჩაატიოს. წიგნში თავის სულიერ მდგომარეობასთან ერთად, ფიზიკურ მდგომარებასაც გულხადილად ყვება. პოეტი, არ გაურბის აღიარებას რომ მასზე დიდი მწერლები და პოეტები არსებობენ.  ერთგვარ პატივადაც მიიჩნევს რომ ზოგ მათგანს იცნობს კიდეც, ხოლო უმეტესობა კი წაკითხული აქვს.
”სიყვარულის შავი ყუთი” არაა იოლი გასაშიფრი, მასში უამრავი ქარაგმაა, რომლის გაგებასაც თავისებური გაგება სჭირდება, მაგრამ თუ გაიგებ, ცხოვრების ”მუღამსაც” დაიჭერ და მიხვდები უმთავრესს იმასაც რისთვისაც ვცხოვრობთ, თუმცა ერთ დღეს ცხოვრებაც სრულდება, მაგრამ ”შავ ყუთში” მარადიული სიცოცხლის პაროლიცაა  
”მიყვარს” -აი პაროლი

სამოთხეში შესასვლელად

Friday, April 29, 2016

ქეთინო


მსოფლიოში არ არსებობს დასახლებული პუნქტი, რომელსაც თავის კოლორიტი არ ჰყავს. ეს კოლორიტები, ზოგჯერ ვიწრო, ლოკალური მნიშვნელობის ადამიანები არიან, ზოგჯერაც ბევრად ცდებიან საცხოვრებელი ადგილის ფარგლებს. სურამი განებივრებული იყო კოლოროტებით, თუმცა ერთი ყველასგან გამორჩეული იყო, რომელსაც სხვებისაგან უამრავი თვისება გამოარცევდა, როგორც ყველა კოლორიტს მასაც დიდებული იუმორის გრძნობა ჰქონდა, თუმცა მაინც სხვა იყო. სხვა ეშხი ჰქონდა, სხვანაირად უყვარდა სურამი და სურამსაც სხვანიარად უყვარდა ის. მას ქეთინო ერქვა, ქეთინო და მორჩა. აღარა საჭირო არც გვარი, არც სახლის მისამართი. იტყვი ქეთინოს და ცხადია ვის გულისხმობ. სურამში მცხოვრება თუ ვერ გიპასუხა ვინაა ქეთინო ან ძალიან პატარაა ან სურამლობას იბრალებს, სხვანაირად წარმოუდგენელია ქეთინო არ იცოდეს. ადამიანი, რომელმაც მხოლოდ სიყვარული დატოვა, გულწრფელი სიყვარული. ზემოთ დავწერე რომ სურამი კოლორიტებით განებივრებული იყო და ამ დიდი კოჰორტაში, რომ გამორჩეულად მოგიხსენებენ ესე იგი მართლა სხვა ხარ. მხოლოდ ქეთინო თუ შეძლებდა ადამიანებისთვის ასე შეეყვარებინა თავი. მეტიც, ყველა სურამელი ცდილობს რომ მინიმუმ ერთი ამბავი მაინც გაიხსენოს სადაც ქეთინოც იქნება მონაწილე პირი (ალბათ უფრო მთავარი მოქმედი, რადგან ქეთინო მეორე არასოდეს ყოფილა), რადგან ქეთინოს, თუ იცნობდი ერთგვარი პრესტიჟია      .ქეთინოს ალბომი 
ცოტა ხნის წინა მამაჩემმა ასეთი იდეა გამიმხილა - სურამში, კინოსწინ პატარა ქანდაკება - ქეთინო, ზურიკო დოლიძე, პანტელოზა და ჰეიდარა. ადამიანები რომლებმა სურამს უამრავი ლამაზი წუთი აჩქუეს. პატარა სკამზე მჯდარი ოთხეული, ისე როგორც მუდამ ისხდნენ ხოლმე. ქეთინო ორივე მუხლზე ხელებ დაყრდნობილი, ზურიკო (გენერალი) ფეხზე შემოდებული ფეხით, პანტელოზაც და ჰეიდარა ჩვეულად, უბრალოდ. იშვიათი იქნება ასეთი მეტყველი ქანდაკება. ყველას გაახსენდება ამ ბიჭების საოცარი ხუმრობები, რომლის  მსხვერპლი ბევრი გამხდარა და ბევრსაც უოცნებია მსხვერპლობაზე, რადგან ამ ხალხთან ურთიერთბის საშუალება ჰქონოდა.   ქეთინოს იუბილეს მიძღვნილი გაზეთი - ქეთოს პალიტრა
მსოფლიოს არცერთ ქვეყანაში არ მომხდარა რომ ფეხბურთიდან გაეცილებინათ ადამიანი, რომელსაც ფეხბურთი არასოდეს უთამაშია. ეს სურამში მოხდა და დიდი ფეხბურთიდან ქეთინო გააცილეს. ეს  იყო უდიდებულესი სპექტაკლი,რომელსაც არ ჰყოლია ერთი რეჟისორი. ამ სპექტაკლის რეჟისორი ის სიყვარული იყო, რომელიც ყველას გააჩნდა ქეთინოსადმი . ბუნებრივია, მთავარი აქაც ქეთინოდ გახლდათ, რომელმაც ბოლომდე გაითავისა ვარსკვალვის ამპლუა, რომელსაც დიდი ფეხბურთიდან აცილებენ, თუმცა ის ძალიან თავმდაბალი ვარსკვლავი იყო. სიცოცხლის ბოლომდე ასეთი დარჩა, უწყინარი, კეთილი და ადამიანებზე უზომოდ შეყვარებული.

სიცოცხლის ბოლოს სკოლიდან მომავალს, ”შავბოგირზე” მხვდებოდა ხოლმე. სკამი ჰქონდა მოტრიალებული,  მის ზურგზე ხელები შემოწყობილი. დამინახავდა და შორიდანვე დამიზახებდა: სადაა მამაშენი, შენ მამას მივაფსი მე! მერე ჩამიხუტებდა, მეტყოდა რომ ვუყვარდი და მამაჩემთან (რომელიც იმ დილით უკვე ნანახი ყავდა და მეორე დილითაც უსათუდო ნახავდა) დამაბარებდა - საქმე მაქვს და მნახოს. ქეთინოს ყველა ნახულობდა, ის დიდი განძი იყო რომელიც ღმერთმა სურამს უბოძა

... მე ვიცნობდი ქეთინოს

მამა, ქეთინო, ზურიკო ბიძია, სოფო და მე <3

Tuesday, April 19, 2016

ჩემი ჭიშკარი

როცა გაიღება, ისეთ ხმას გამოსცემს, პრინცს უსაქმოდ დატოვებს და მძინარე მზეთუნახავს გააღვიძებს. ერთხელ მე და მამამ ანჯამები დავზეთეთ,  1-2 თვე პატიოსნად ჩუმად იყო, მაგრამ ისეთი აუტანელი იყო ეს სიჩუმე, როცა ისევ დაიჭრიალა, ყველას ისე გაგვიხარდა როგორც მშობელს უხარია შვილის პირველი სიტყვა.
პირველად სწორედ კარებთან ვიგრძენი რომ გავიზარდე, მამიდასთან გამიშვეს მარტო. ჭიშკარი რომ გავაღე, თითქოს უკვე გაზრდილი გავედი გარეთ.
სურამში ჩასულს პირველი სწორედ ის მეგებება. ასე მგონია მიღიმის, სანამ მივალ და გავაღებ ცმუკავს, თითქოს უნდა ყველა გააგებინოს სიხარული. მერე სახელურს ჩამოვწევ და ესეც ამოიდგავს ხმას - ჭრრრრრრრ ,მაგრამ ასე მგონია ამბობს  - ლადო მოვიდა და გამოდით შეეგებეთო. ეს ოხერი მარტო ჩემზე რომ ამბობდეს ვიტყოდი მე ვუყვარვარ და მაგიტომ აკეთებს ამას, მაგრამ არაა, ყველაზე ასე იქცევა ჯერ უყურებს მომსვლელს და მერე - ჭრრრ და ყველას გვეუბნება - ნახეთ თქვენზე პირველმა გავიგე სტურმის მოსვლაო.
ცოტა დაბერდა, ალაგ-ალაგ ჟანგიც მოეკიდა, ალბათ ერთ დღეს მის ადგილას სხვა ჭიკარი გაჩნდება, რომელიც თანამედროვე იქნება, ალბათ ლამაზიც, ჩუმიც და უფრო ფერადიც, მაგრამ ის ვერასოდეს ისწავლის - ჭრრრრრ-ს რომელიც ყველაზე ტკბილია,  ჩემთვის ერთ-ერთი ის ხმაა, რომელიც ბავშვობიდან გვერდში მომყვება და უამრავ რამეს მახსენებს.
მახარობელიც ბევრჯერ ყოფილა. 90-იანებში როცა მობილური ტელეფონები არ იყო, თუ მამას შეაგვიანდებოდა ძალიან ვნერვიულობდი, სწორედ ჩემი ჭიშკარი იყო მაცნე იმისა რომ მამა მოვიდა. დაიჭრიალებდა თავისებურად - თითქოს მეტყოდა: - ლადო, ბიჭო დაიძინე, მამა მოვიდაო. მეც დავხუჭავდი თვალებს და მშვიდად ვიძინებდი. ვინ იცის ეგებ ისიც ჩვენსავით ნერვიულობდა მამას დაგვიანებას. არცერთხელ მიკითხავს რა უჭირს ან რა უნდა, ეგებ ჭრრრ-ს გარდა ბევრი სხვა რამეც იცის?!
ჩემი ჭიშკარი მოლაპარაკეა. უკვე დიდი, სტუდენტი მოულოდნელად ჩავდიოდი სურამში, ისიც ხვდებოდა რომ სიურპრიზს ვუკეთებდი ჩემებს და ცდილობდა ჩუმად გაღებულიყო, მაგრამ ბოლომდე მაინც ვერ ფარავდა სიხარულს და ბოლოს აჭრიალდებოდა - ლადო მოვიდაა. უხაროდა და რა ექნა?!  არასოდეს მწყენია ეს დაბეზღება. რა ქნას ასეთია და მაგის ბრალია?!

შაბათს სურამში მივდივარ, ჩემებმა იციან, ჭიშკარმა არა, ჰოდა დამინახავს თუ არა, ისევ აცმუკდება, დამელოდება მერე ერთს თავისებურად დაიჭრიალებს და ყველას გასაგონად იყვირებს - გამოდით, ლადო მოვიდა.

 

Friday, February 12, 2016

ბიჭიკოს ავადმყოფობის ისტორია - მოთხრობები საბჭოთა საქართველოზე

ბიჭიკოს ავადმყოფობის ისტორია - მოთხრობები საბჭოთა საქართველოზე
ავადმყოფი 1922 წლის 30 დეკემბერს დაიბადა.  დაბადებისას შედარებით პატარა იყო,  მაგრამ ტანი მალე აიყარა. დაბადებისა ძალიან ჭირვეული იყო და ეს ჭირვეულობა სიცოცხლის ბოლომდე გაჰყვა. დასავლელ ექიმთა უმეტესობა მიიჩნევდა, რომ ნაყოფი უდღეური გაჩნდა. ამას ის სიმპტომებიც ამტკიცებდა რაც მას სჭირდა - ლპობის სუნი(რომელიც მთელი 69 წლის გაჰყვა), უჭირად საქციელის გაკონტროლება, იყო ჭირვეული და უზნეო. ამ ყველაფრის გამო მან სიცოცხლის პირველივე წლებში ბევრი მტერი გაიჩინა. 
მისმა დაბადებამ ძალიან ბევრი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა, ბუნებრივია ბევრი დააობლა და ბევრ ადამიანსაც სამუდამოდ დაუმახინჯა სიცოცხლე.
”ბიჭიკო” ბოროტად გაიზარდა, მას არასოდეს ჰქონია სიკეთის ჩადენის სურვილიც კი, მისი მამოძრავებელი მექანიზმი სწორედ ბოროტის ქმნის კეთებაზე იყო მომართული. მას არ სწამდა ღმერთი, მეტიც, თუ ვინმეს შეამჩნევდა მცირედმორწმუნეობასაც კი სასტიკად სდევნიდა, თვითონ კი დიდის მონდომებით ანგრევდა ეკლესია-მონასტრებს, ზოგჯერ ისეთებსაც კი რომლებიც ისტორიულ მემკვიდრეობას წარმოადგენდნენ, მაგრამ ”ბიჭიკოს” ხელისშემშლელი არ ჰყავდა.
”ბიჭიკო” სიცოცხლის ბოლომდე სასტიკად უსწორდებდა მოწინააღმდეგეებს, ის ვინც ცოცხალი გადაურჩებოდა, გადასახლებას ვერ აცდებოდა ხოლმე. ”ბიჭიკომ” შიმშლით სიკვდილისთვის გაწირა უკრაინელი თანამოქალაქეები, თუმცა ამის გამო არც სინდისის შეუწუხებია, თუმცა რანაირად უნდა შეეწუხებინა, როცა არ ჰქონდა.
"ბიჭიკო” ადამიანებს საკუთარი აზრის გამოთქმასაც უკრძალვდა და დაწერასაც, ამიტომ ზოგი წერდა და ვერ აქვეყნებდა, ზოგიც ისე შეფარულად ამბობდა სათქმელს, რომ  არცთუ ისე ჭკვიანი ”ბიჭიკო” ვერაფერს ხვდებოდა.  ამის გამო ძალიან ბევრს, ძალინ ბევრი რამე დარჩა უთქმელი და გამოუქვეყნებელი.
მერე, მიუხედავად იმისა რომ ის უკვდავი ეგონათ, ერთ ლამაზ დღეს ”ბიჭიკო” მოკვდა (მართალია მისი იდეები ბევრისთვის დღემდე ცოცხალია, მაგრამ იმედია ეს იდეებიც მოკვდება), ჰოდა ადამიანებმა ის ნაწერები გაიხსენეს, რომელსაც ”ბიჭიკოს” უმალავდნენ. აღმოჩნდა რომ ბევრი შედევრი იყო, ბევრიც უბრალოდ კარგი ნაშრომი და ბევრიც გამოთქმული გულისტკივილი სადაც ”ბიჭიკოს” რაობა ჩანდა.

”ბიჭიკოს ავადმყოფობის ისტორია” ადამიანების დაკნინების და ჩაგვრის ისტორიაცაა. აქ ყველაფერია რაც მარაზმად ქცეულ საბჭოთა სისტემის მანკიერებაზე შეიძლება ითქვას. ზოგან შეფარულად (რომელიც საბჭოთა პერიოდშივე გამოქვეყნდა), ზოგგანაც შიშველი სიმართლით გადმოცემული, შეიძლება იტქვას ”ბიჭიკოს ავადმყოფობის ისტორია” კიდევ ერთი ნაბიჯია იმისკენ, რომ ”ბიჭიკო” აღარ უნდა გაჩნდეს!!!

Monday, February 1, 2016

ტოკიოს დაარსების ისტორია

უხსოვარ დროში, მაშინ როცა ჯერ ხოხობიც არ იყო გამოგონილი (ეს გვაძლევს საშუალებას, რომ მკვლევარებმა სავარაუდო თარიღი დაადგინონ)  ერთი ფრიად ლამაზი ჭაბუკი ცხოვრობდა, სახელად ნუგზარი. ნუგზარის ოცნება იყო რაღაცაში პირველი ყოფილიყო, მაგრამ ვერაფერში ვერ აღმოჩნდა პირველი. მერე ურჩიეს ცოლი მოიყვანე და იმ ამბავში იქნები პირველიო, ამანაც მოიყვანა, მაგრამ სიჩქარეში აერია და ლამაზი ნიას ნაცვლად ბოზი ნია მოიყვანა (რაზეც ლამაზმა ნიამ იდარდა და სხვას გაჰყვა, მერე ისიც გაბოზდა) და პირველობის ეს შანსიც ხელიდან გაუშვა. გამოხდა ხანი ერთხელ ნუგზარი ბებიამ დაიბარა და უთხრა: შვილო მე ვკვდები და ერთ სიტყვას გაგიმხელ, რომელიც არავის უთქვამს, შენ თქვი და პირველი იქნებიო და უთხრა - ტო, თან აუხსნა ნებისმიეირი წინადადების ბოლოს შეგიძლია გამოიყენოო ამის თქმა იყო და ბებია მოკვდა. შეშინებული ნუგზარი მამასთან გაიქცა
- მამააა, ბებო მოკვდა ტო. ეს დღე იყო და ნუგზარი ”ტო”-ს პირველ მთქმელად აღიარეს. მთელმა ქვეყანამ დააფასა, დაყავდათ გამოფენებზე, მალე ექსპერტიც გახდა (სხვათაშორის მან დადო დასკვნა რომ ბაბილონის გოდოლის მშენებელობა ნორმების დარღვევით შენდებოდა; ალექსანდრიის შუქურაზე, ზამთრის პერიოდში გაზის დეფიციტის გამო ”გაზპრომი” გახდებოდა საჭირო. მასვე ეკუთვნი სიტყვები ”მივედი,ვნახე, გავიმარჯვე”, მაგრამ იულიუსმა სთხოვა ”წამიადეო” და ამანაც შენი იყოს ტოოო). მასთან შეხევდრას ხალხი ოცნებობდა (ლამაზი ნიაც ამიტომ გაბოზდა, ნეტა არ შევშლიდდა მოვეყვანეო და ინერვიულა, მერე გულის გადაყოლება ამ ფორმით ცადა და მთელი ცხოვრება გულს აყოლებდა)
ერთ დღს მისთვის უცნობ ქვეყანაში წაიყვანეს, სთხოვეს რომ ხალხს შეხვდი და პატარა ლექცია ჩაატარეო. ნუგზარს ფულზე ლაპარაკი არ უყვარდა, ამიტომ რასაც ბოლოს აძლევდნენ იმას იღებდა. ამაზე მისი პროდიუსერი ზურიკო ზრუნავდა.
ჩავდინენ ამ ქვეყანაში, ნუგზარმა ჩაატარა ლექცია- ”ატომური ბომბი ჩვენი ხვალიდნელი დღე და რეალობა”. დამსწრეთა უმეტესობამ ვერაფერი გაიგო და უთხრეს კიდეც - ვერ გავიგეთო, მაგრამ ნუგზარმა უთხრა -  დრო მოვა გაგებაზე მეტად იგრძნობთო
ლექციიდან წამოსულს კონვერტით ანაზღაურება მისცეს. გახსნა კონვერტი და ელდა ეცა - მილიონი იყო ჩაკუჭული. მაშინვ ჰკითხა ლექციის ორგანიზატორებს რამე ხომ არ გეშლებათო, მაგრამ იმათმმაც მცირეზე ბოდიშიო.
დარბაზიდან გამოსულს ზურიკო დახვდა:
- მილიონი მომცეს ტო
- რას ამბობ - გაგიჟდა ზურიკო -  ეგებ შეცდნენ
- არაა, ვკითხე  - მართლა მიოლინს მაძლევთ ტო? კიო - მიპასუხე
იქვე ახლოს იმ ქვეყნი იმპერატორი იდგა რომელსაც უნდოდა ნუგზარისთვის რაიმე ფორმით ეცა პატივი, ქალაქისთვის ნუგზარის დარქმევა არ მოწონდა, მხოლოდ ”ტო” კი ეპატარავებოდა და ტო-კიო კი სწორედ ის იყო რასაც ამდენხანს ელოდა.
ასე, ჰიროსიმაში დაიბადა ტოკიოს დაარსების იდეა, რომლის თავშიც ქართველი ნუგზარი იდგა, ხოლო მისი ლექცია ათასწლეულების მერე მართლაც იგრძნეს.

”ვიცნობდეთ ჩვენ გმირ წინაპრებს”

Saturday, January 30, 2016

სოფო

ამ ტექსტში უხვად ნახავთ
 ტავტოლოგიას სიტყვებისა - მახსოვს/ახსოვს;
 მერე; ჩემი;  და წინადადებას  - ....ოთხი წლის მერე გავჩნდი
მე. ოთხი რა, 4 წლის და 6 თვის მერე -  მე
....ოთხი წლის მერე გავჩნდი მე. ოთხი რა, 4 წლის და 6 თვის მერე. ამბობს რომ ჩემი გაჩენა არ ახსოვს, მაგრამ კარგად ახსოვს როგორ მიმიყვანეს სახლში, ისიც ახსოვს როგორ დააჯდა ჩემს ჯერ კიდევ პატარა თავს (მიზანს არ ამხელს). აი მე კი ბუნდოვნადაც არ მახსოვს ჩემ ცხოვრებაში მისი პირველი გამოჩენა, ამიტომაც ვთვლი, ის მაშინაც ჩემში იყო, როცა ჯერ კიდევ დედის მუცელში ვიყავი, შემდეგ როგორც ყველა მეც გავჩნდი  და მას მერე ერთად მოვდივართ.
როგორც მამა და დედა მეუბნებიან პირველი რაც ვთვქი მისი სახელი იყო. მჯერა, არა იმიტომ რომ მაშინ ის მიყვარდა (შეიძლება მიყვარდა კიდეც, აბა საიდან უნდა მახსოვდეს?!), არამედ იმიტომ რომ იოლი სახელი აქვს, თუმცა ლამაზი - სოფო.
ხშირად მტოვებდა მასთან დედა, ესეც ”დედობდა”, თუ საჭმელს არ ვჭამდი ათას ოინს იგონებდა რომ მეჭამა. ყველაზე ხშირი და უტყუარი მეთოდი კოვზის ყელზე მიდება იყო - ჭამე თორემ კოვზითაც იჭრიან ყელს და თავს მოვიკლავო. მე მეშინოდა და ვჭამდი (იმის მერე აღარასოდეს მიჭამია წიწიბურა).
როცა წამოვიზარდე არცთუ ისე ხშირად ვჩხუბოდბით, ალბათ იმის გამო რომ  ....ოთხი წლის მერე გავჩნდი მე. ოთხი რა, 4 წლის და 6 თვის მერე, ჰოდა ეს სხვაობა იყო მიზეზი რის გამოც მეუფროსებოდა. ალბათ ამის გამო იყო სულ ვნატრობდი რომ მის გამო ვინმესთან მეჩხუბა (აზრზე არა ვარ რისი დამტკიცება მინდოდა ამით), მაგრამ ვერასოდეს მოვახერხე, მხოლოდ  მესამე კურზე ავიხდინე ნატვრა და მის ერთ თავყანისმცემელს ისე მადიანად ვაგინე საპატიო კახელის წოდება მომანიჭეს. მერე გავიგე რომ ეს თაყვანისმცემელი ერთ-ერთი რაიონის პოლიციის უფროსი ყოფილა....ორი თვე დავყავდი ჩემებს შიშზე გამოსალოცად.
ტექსტის პათოსს მოუხდებოდა სიტყვები - პირველად მის გამო ვიტირე, მაგრამ არ იყო ასე. პირველად ალბათ იმიტომ ვიტირე, რომ მომშივდა, თუმცა მის გამოც მიტირია. როცა სტუდენტი გახდა და თბილისში წავიდა დაახლოებით მეორე ან მესამე დღეს, სურამი ფოსტას მივეცი რვიანის შეკვეთა და დავურეკე. აიღო ტელეფონი და მხოლოდ ”როგორ ხარ” მოვახერხე, და ისე ვიტირე როგორც ”ველური გულის” ბოლო სერიაზე, როცა ხუანი და მონიკი ”სვადებნიში” წავიდნენ და გაკეთილშობილებულმა ანდრესმა გზა დაულოცა.
მერეც ვიტირე როცა გათხოვდა, არა იმიტომ რომ სიძე არ მომწონდა, არაა, პირიქით ჯიგარი სიძე მყავს, იმიტომ ვიტირე რომ ჩემგან წავიდა, არადა მისი დაბადებიდან ოთხი წლის მერე გავჩნდი მე. ოთხი რა, 4 წლის და 6 თვის მერე და იმის მერე სულ ერთად მოვდივართ. გიჟი შიოლა რომ შეეძინა მაშინაც ვაღვარღვარე ცრემლები და საერთოდაც მაქვს საფუძვლიანი ეჭვი რომ ლატენტური მაია ასათიანი ვარ.
სტუდენტი როცა გავხდი, ჩემთვის სრულიად უცხო ქალაქში სოფო იყო ჩემი მეგზური. მან მითხრა რომ სოხუმის ფილიალამდე #135 სამარშრუტო დადიოდა და მეც მეგონა რომ სხვა არაფერი მიდიოდა, თორემ ხო მეტყოდა სოფო?! ამიტომაც სულ ვაგვიანებდი, არადა #186ა-ს და #111ა-ს ისე ბედნიერი ღიმილით ვაცილებდი, ალბათ ფიქრობდნენ, საწყალი ბიჭი, ალბათ ოჯახში არ უმხელენ რაც სჭირსო. მხოლოდ წლის ბოლოსღა გავიგე რომ ეს "მარშუტკებიც" მაწყობდა. სოფ, ალალი იყო შენზე ნოდარ დარსანიას "მსოფლიო ისტორიის" გაცდენილი ლექციები.  პირველი ორი კვირაში სრულად შევიგრძენი სტუდენტობა - არ გვქონდა შუქი, მერე ჩამოვიდა სოსო და გაგვანათა, ამ სიტყვის პირდაპირი მნიშვნელობით, რადგან შუქის დავალიანება ასრაღაც ლარი გადაიხადა (ამის მერე სხვანაირად შემიყვარდა სოსო და ამის მერე ჩემთვის შუქი სოსოსთან ასოცირდება და არა ალექსანდრიასთან, "ილიჩთან" ან კიდევ მიშასთან), მანამდე კი, მე და სოფომ სრულად ვისწავლეთ ვერიკო ტურაშვილი შემოქმდება, იმიტომ რომ ყველა რადიოში ”წვიმა ასველებდა მოგონენებს”. ერთხელ ლექტორმა საკუთარ გვარზე დაწერა გვთხოვა, სოფოს შევვედრე დამიწერე-მეთქი, რადგან მაინც ფილოლოგი ქალი იყო, თან კარგად წერდა. მოკლედ დამიწერა და ლექტორმა თავზე გადამახია - შვილო ეს თავისუფალი თემა რომ დაგიწერია, სადმე გაკვრით მაინც გეხსენებინა რომ გოგოლაძე ხარ ან ბოლოში მაინც მიგეწერა - ლადო გოგოლაძეო.მას მერე, მესიჯის მეტი აღარფერი დაუწერია ჩემთვის.
ზოგადად კეთილი გოგოა, მგონი ყველაზე დიდი ნაკლიც ეგ აქვს. არ შეიძლება ყველასადამი სიკეთის გამოვლინება, მერე ყველა ანალოგიურით არ პასუხობს და გული ტკივა (ბოლოს ვალიდოლი სოფოს სახელობის გახდება და ფირფიტაზეც სოფოს ბოლო ზარის სურათი იქნება დატანილი). არა, ანგარებით კი არ აკეთებს სიკეთეს და მაგიტომ კი არ ელის პასუხს (ეგ, მგონი  პასუხს მაშინაც არ ელის როცა სადმე რეკავს, რადგან ამ დროს პარარლელურ რეჟიმში გვერდით მდგომს ელაპარაკება), უბრალოდ წყინს და ჰა...
დღეს ეს გოგო 34 წლის გახდა. 3+4=7, თურმე აღმოსავლეთში როცა ნარდი შექმნეს სწორედ შვიდიანის პრინციპზე ააგეს, ერთი რომ იღბლიანი რიცხვია და თან ნარდში ყველაზე ხშირად სწორედ შვიდიანის მოსვლის ალბათობაა. მოკლედ რაღაცას ვფილოსობოსობ და რას მეც არ ვიცი.
მოკლედ გილოცავ, რას და როგორ გისურვებ, შენზე უკეთ არავინ იცის, უბრალოდ გეტყვი - ჩემზე კარგად მენახე მუდამ, რადგან შენ ყოველთვის დამიდგები გვერდით, ხოლო მე, მეტროთი მიყვარს სიარული და ვაგზალზე ღმერთმა უწყის ვის გვერდით მოგიწევს ადამიანს დადგომა.

ბედნიერი 34 წელი გქონდეს, ხო გახსოვს შენ რომ დაიბადე, ოთხი წლის მერე გავჩნდი მე. ოთხის რა, 4 წლის და 6 თვის მერე...

Friday, January 29, 2016

ერთი ხის ისტორია

ნარგიზი და კოტე ლამის დაბადებიდან იცნობდნენ ერთანეთს. ერთ ქოხში გაჩნდა
ორივე, 1 საათიან ინტერვალში, ამის შემხედვარე ბებია ქალს უთქვამს - მოვა დრო და რომელიმე მწერალი მახსენებსო (აუხდა). გაიაზრდნენ ბალღები. ერთი კაცი დადგა და ერთიც ქალი. ჰოდა როგორც კი დადგნენ, სისხლის გემო იგრძნეს და ჯემალა ყასაბს თავ-პირი გაუნგრიეს სისხლიანი ხორცის მიყიდვის გამო. გადიოდა წლები, ნარგიზი და კოტე გაუშინაურდნენ ერთმანეთს და ერთ დღესაც კოტემ უთხრა მოდი ის ვქნათო, კარგიო ნარგიზმა და უხამსი ლექსების მოყოლა დაიწყეს. ეს ის დროა როცა უხამსი ლექსების კითხვა დასჯადი იყო, ამიტომ ხმადაბლა კითხულობდნენ, თუმცა ზნეობის სადარაჯოზე მყოფ ნარგიზის ბებიას ეს ის დროა როცა უხამსი ლექსები კითხვა დასჯადი იყო, ამიტომ ხმადაბლა კითხულობდნენ, თუმცა ზნეობის სადარაჯოზე მყოფ ნარგიზის ბებიას ვერაფერი გამოაპარეს და ისიც ბავშვებს წკეპლით გამოედევნა. შეშინებული ბავშვები ტყეში გაიქცნენ, ბებომ ყიჟინა დასცხო და მადევარი გაუშვა. გარბიან ნარგიზი და კოტე, ნარგიზ გადააგდე სავარცხელიო თხოვა კოტემ, მერე სალესი ქვის გადაგდებაც სთხოვა და ბოლოს სარკის. ამ ყველაფრის შემდეგ კი თავითვის ჩაილაპარაკა - წიქარას მოვუტყან მატყუარა კეთილებიო და სირბილი გააგრძელა. ბოლოს ტყეში შევიდნენ და ხეებში დაიმალნენ. კოტეს თვალთ აკლდა და შორს ვერ ხედავდა ამიტომ ნარგიზს სთხოვა გაიხედო, ნარგიზმა გაიხედა მაგრამ ვერაფერი დაინახა. მოდი წინ დადექი, დაგიჭერ და გადაიხარე იქნებ რამე დაინახოო უთხრა კოტემ და ისიც გადაიხარა - ვერაფერს ვერ ვხედავ კოტე - არაუშავს ნარგიზ, ეგერ იყავი და რამე იქნებაო - უთხრა კოტემ ამასობაში მდევარმა დევნა შეწყვიტა, ბებიამ თქვა წავიდნენ მაგათ უხამსი კეთილებიო და სახლში დაბრუნდნენ. იმ დღის მერე ნარგიზი გადახრილია და ელოდება როდის იქნება რაღაც და ამ ლოდინში ორივე ხედ იქცა. პ.ს. 90-იან წლებში მათ გარშემო ყველა ხე მოჭრეს, მაგრამ ნარგიზს და კოტეს რაღაც მისტიური ძალა მფარველობდა და ვერავინ ეკარებოდა.