Monday, November 5, 2012

რატომ არ მიყვარს თბილისი....


ჩემი და თბილისის ურთიერთობა 2003 წლიდან დაიწყო. მანამდე თბილისს წელიწადში ორჯერ, მაქსიმუმ სამჯერ ვსტუმრობდი ხოლმე. თბილისზე წარმოდგენა ძირითადად წიგნებიდან და მამაჩემის მონაყოლიდან მქონდა. ორივეგან ისეთი ლამაზი მეჩვენებოდა თბილისი, რომ ერთი სული მქონდა როდის გავხდებოდი სტუდენტი, რომ თბილისში მეცხოვრა და შევთვისებოდი თბილისს. 2003 წელს გავხდი სტუდენტი და დაიწყო ჩემი დედაქალაქში ცხოვრების 9 წლიანი პერიოდი (ჯერ-ჯერობით 9 წლიანი).
...9 წლის წინ, მამას მონაყოლიდან და წიგნებიდან რადიკალურად განსხვავებული თბილისი დამხვდა.17 წლის ვიყავი და იმდენს კი ვხდებოდი, რომ ყველაფერი ისეთი არ იქნებდოა როგრც მეგონა, მაგრამ ამხელა სხვაობასაც ვერ წარმოვიდგენდი. ვიცოდი, რო წითელი ხალიჩით და ღვინით ხელში არავინ დამხდებოდა, თუმცა....
 სურამში, სახლიდან გამოსულს მიუხედავად იმისა სად მივდიოდი 4-5 ნაცნობი მაინც მხდებოდა. ზოგის ნახვა მიხაროდა,ზოგის არა. თბილისში ჩამოსულს კი მთელი დღე მივლია და მხოლოდ მაღაზიის გამყიდველისათვის მითქვამს გამარჯობა. შეიძლება ითქვას თბილისში დავიკარგე, რაც ძალიან მძიმედ გადასატანი იყო ჩემთვის.
მხოლოდ პარასკევი საღამო მიხაროდა,  ეს დღე ზეიმი იყო ჩემთვის რადგან სურამში მივდიოდი. ძალიან მინდოდა კვირა საღამოსაც მქონოდა იგივე განცდა, მაგრამ არასოდეს აღარ გამხარებია თბილისში ჩამოსვლა. შეიძლება ვინმემ იფიქროს, რომ ჩაკეტილი ადამიანი ვარ და მაგიტომ დამემართა ეს ყვლაფერი, მაგრამ ვინც მე მიცნობს ყველა დამეთანხმება, რომ ადამიანებთან ურთიერთობის პრობლემა არასოდეს მქონია, მეტიც ძალიან იოლად შევდივარ ადამიანთან კონტაქტში.არც თავის დამკვიდრების პრობლემია მქონია არასდროს, პირიქით ძალიან ხშირად ჩემს გარშემო იკრიბებოდნენ და მე ვიყავი ამა თუ იმ იდეის ღერძი.
თბილისში ჩამოსულმა ვეღარსად ვნახე ის თბილისი რომელიც ”პაემანი ვერაზე” წაკითხვისას გავიცანი. დღემდე მგონია, რომ სხვა ქალაქში მოვხდი.
ძალიან მიხარია, როდესაც ტელევიზიით თბილისზე კარგს გავიგებ, მართლა წრფელი გულით ვხარობ, მაგრამ იგივე განცდა მაქვს თუნდაც ზესტაფონის ან კასპის წარმატებაზე.  შეიძლება გაგიკვირდეთ და ძალიან განვიცდი ამას, რომ ჩემი ქვეყნის დედაქალაქი არ მიყვარს. ასე მგონია ამით საქართველოს ისტრიას და ვაყენებ შეურაცყოფას მაგრამ რა ვქნა? არც სხვის დასანახად მინდა ვიყვირი რომ მიყვარს და არც სხვებისგან განსხვავებულობის გამო ვამბობ რომ არ მიყვარს.
მას შემდგე რაც მუშაობა დავიწყე უფრო მივეჯაჭვე თბილისს, სურამში ძალიან იშვიათად ვახერხებ ჩასვლას რამაც კიდევ უფრო გამიმძაფრა ჩემი დამოკიდებულება თბილისისადმი. ამან იმ დასკვნამდე მიმიყვანა, რომ სურამთან დიდი ხნით დაშორებამ შემიშალა ხელი თბილისის შეყვარებაში, თორემ ბავშვობაშ მამას რომ მოვყავდი ხოლმე ჩემთვის ზეიმი იყო ის დღე, თუმცა მაშინ ვიცოდი რომ სურამში მალე დავბრუნდებოდი.
...ალბათ, კიდევ დიდ ხანს მომიწევს თბილსში ცხოვრება. ბოლოს დავბრუნდები სურამში და მერე, მერე  ისევ შემიყვარდება თბილისი.
პ.ს. 9წლის მერე ვხვდები, რომ თბილისში სურამს ველოდი და ვეძებდი.

Sunday, November 4, 2012

”ალიოშა”


...თამადა ისე, მადიანად, ჭამს მგონი ვერც მიხვდა რომ მამალია, თან ბებერი მამალი. ხარშვისას კი დამტანჯა, ”ალიოშამ”, მაგრამ გემრიელი კი გამოდგა. რადგან ყოველ დილით ”ალიოშას” ყიყლიყო აღარ გამაღვიძებს რას ვჩივი - ფიქრობდა დიასახლისი, თან მოკრძალებული ღიმილით იღებდა ქათინაურებს გემრიელი ჩახოხბილისათვის.
-         ჩახოხბილი თუ გამაკვირვებდა რას წარმოვიდგენდი - როხროხით ამბობდა თამადა - ეტყობა, რომ ქორფა ვარიკა გაიმეტეთ სვავებისათვის.
საერთო სიცილი მოყვა თამადის ხუმრობას.
... ”ალიოშას” მედიდური სიარული უყვარდა. ჯერ კიდევ წიწილი იყო როცა პირველად შეეჩეხა მტერს და გამარჯვებული გამოვიდა (ღორი ”ნორბეგი” ცდილობდა ქათმების საერთო ჯამიდან წყლის დალევას და ”ალიოშამ” აღკვეთა მისი ეს მცდელობა).ამის შემდეგ ერთ-ორად გაიზარდა ”ალიოშას” ავტორიტეტი დედლების თვალში. გამოჩეკვიდან ერთი თვე იყო გასული, როცა პირველად დაიყივლა. საკუთარი გულის ცემის ხმა ესმოდა ისე გაუხარდა პირველი ყიყლიყო. ამის შემდეგ ”ალიოშა” იყო მთელი სოფლის პირველი ხმა. ყოველი დილა ”ალიოშას” ყივილით იწყებოდა. თვითონ მას ეგონა, რომ თუ ის არ დაიყივლებდა არ გათენდებოდა და ყოველდღე ადრე იძინედბა, რომ თავის დროზე გაღვიძებოდა, რათა სოფელი და საერთოდ დედამიწა დაეცვა გაუთენლობისაგან.
ერთ-ორჯერ დაფიქრდა სანამ ის გამოიჩეკებოდა როგორ თენდებოდა, მაგრამ მისი ტვინი ბევრ ფიქრს ვერ იტანდა და შეეშვა.
”ალიოშას” ერთი ოცნება ქონდა - უნდოდა გამოთქმის - ვაშლივით წითელის მაგიერ ხალხს ეთქვა - ”ალიოშას” ბიბილოსავით წითელი, მაგრამ ამ ოცნებას ვერავის უმხელდა. ფიქრობდა საზოგადოება თვითონ მიხდება ამას და ჩემგან თქმა უხერხულიაო.
როცა მოიზარდა დედლების გულთამპყრობელი გახდა. სამეზობლოში რამდენ დედალს წასვლია გული ”ალიოშას” დანხვაზე; რამდენ დედალს უნატრია ”ალიოშასგან” კვერცხის დადება. ცოდვა გამხელილი ჯობს და ”ალიოშაც” არ წყვეტდა გულს არავის, ამის გამო იყო ოჯახს რომ ვერ მოეკიდა ჩვენი გმირი. კი, შვილები ბევრი ყავდა, მაგრამ ოჯახი მაინც სულ სხვა რამეა ნამდვილი მამალისათვის.
- ოჯახისათვის ჯერ მზად არა ვარ - ხშირად უთქვამს ”ალიოშას”.
ქათმებისგან განებივრებულს არც პატრონის ბატონი გურამის ყურადღება არ აკლდა. ასე უზრუნველად გაატარა სიცოცხლის 364 დღე (ნაკიანი წელიწადი არ იყო). 365-ე დღეც ”ალიოშამ” გაათენა. ბატონმა გურამმა ხორბალი დაუყარა და ცოლს გასძახა
- მე, ვჩაქრობ და დათოს ვეტყვი და დაკლავს.         
თითქოს რაღაც ცუდი იგუმანა ”ალიოშამ”, მაგრამ მერე თავისთვის თქვა:
- მე თუ დამკლეს ვინღა იყივლებს დილით? თუ არ ვიყივლე არც გათენდება და სულ ღამეში ხო არ დარჩებიან? ალბათ სხვა რამე იგულისხმა გურამმა.
თუმცა ყველაფერი ისე არ იყო როგორც ჩვენი ”ალიოშა” ფიქრობდა. მეზობლის პირტიტველა ბიჭმა, რომელსაც სამყაროსათვის იმის მემლიონედი არ ქონდა გაკეთებული რაც ”ალიოშას”, ცულის ერთი მოქნევით წააცალა თავი სამყაროზე უანგაროდ მზრუნველ მამალს. თავისთვის, რომელიც უსასოოდ აღებდა პირს ყურადღებაც აღარ მიუქცევია, უთავო ტანი კი დიასახლის მიუტანა და მადლობის მოლოდინში გაიჯგიმა.
-         ეჰ, რას წარმოვიდგენდი თუ დამკლავდნენ, თორემ არ დავიყივლებდი დღეს და არ გავათენებდი - ამასღა ფიქრობდა ”ალიოშას” მოჭრილი თავი.
...სტუმრები კმაყოფილები ჩანდნენ. მასპინძლებიც, რადგან ვერავინ მიხდვა, რომ ჩახოხბილში ქორფა დედლის მაგიერ ”ალიოშა” იყო
 მორალი:   ?!

მეცხვარეები



-მამუკა, მარჯვნიდან დაუხვდი მგონი 3 უნდა იყვნენ.
- ნუ, გეშინია მგელიკ, მე და ”ბომბორა” 3 მგელს კი არა მთელ სამგლეთს არ შემოვუშვებთ - გასძახა მამუკამ თან ”ბობმორას” მოეფერა და და ბაბუის დანატოვარი ”ижи” ფეხზე შეაყენა.
- ბიჭო, ლევანა შენსკენ რა ხდება ხო სიმშვიდეა - ვერ ისვენებდე მეცხავრეებში ასაკით ყველაზე უფროსი მგელიკა.
- კიი მგელიკ. სიმშვიდეა. 2 მგელი უკვე გავუშვი მოუსავლეთში და 3 მეხვეწება ჩვენც გაგვაყოლეო, მაგრამ ჯერ თავს ვიკავებ - ჩვეული იუმორით გასძახა ლევანამ.
- მგელიკ, 1 თვეა აქ ვართ და აქამდე არც გამოჩენილან ახლა რა ჭირი ეტაკათ ამდენმა ერთად რომ შემოგვიტია?! - გაკვირვებული ეკითხებოდა მამუკა გამოცდილ მეცხავრეს
- მამუკ, გახსოვს ისტორიის მასწავლებელი რომ გავსწავლიდა: მაჰმადიანებმა დავითის სიძლიერე რომ გაიგეს ყველა ერთად შეგროვდა და ისე შემოუტია საქართველოსო. ალბათ მგლებმაც გაიგეს, შენ რომ იყავი და სანამ ყველა არ მოგროვდა, არ შემოგვიტიეს - იცინოდა ლევანა თან თოფში ვაზნებს აწყობდა.
არც თუ ისე უთანასწორო ბრძოლა მზის ამოსვლამდე გაგრძელდა. მზისგან განათებულ მდელოზე, ცხვრისათვის შემოღობილ ადგილას გამაგრებული მეცხვარებს ასეთი სურათი გადაეშალათ: 10-მდე მკვდარი მგელი ეგდო, რამდენიმე უკვე გამოღრნათ მოშიებულ თანამოძმეებს. ”ბომბორა” და ”მგელია”. ორთაბრძოლისგან მთლიანად სისხლში იყვნენ ამოსვრილები. მგელიკამ პირველი რაც გააკეთა ცხვარი გადათვალა. მამუკა და ლევანა შიშით უყურებდნენ რას იტყოდა. მგელიკას სახეზე ღიმილმა გადურბინა:
- ბიჯოო, 20 წელია ცხვარში ვარ, რამდენჯერ შემოვარდნილა მგელი და ზოგჯერ 10, ზოგჯერაც 3-4 ცხვარი მაინც დაგვიკარგავს, მაგრამ ასეთი არაფერი მინახავს. ერთი ციკანიც ვერ წაგვართვეს.
- ასეთი ამბავის არ აღნიშვნა არ გამოგვადგება - ფრთხილად შეაპარა მამუკამ თან სახელდახელოდ აშენებული საკუჭნაოსკენ გააპარა, თვალი სადაც კარგა ბლომად ჟიპიტაური ეგულებოდა.
- კარგი აზრია, ცოტა დავისვენებთ, თან ერთი კარგი ქეიფიც არ გვაწყენდა - დაეთანხმა მგელიკა
ლევანამ ერთ ცხვარს, რომელიც ბოლო დღეები მოფუზულად გამოიყურებოდა უცბად გამოჭრა ყელი, გაატყავა და სამწავდეც ბლომად ააჭრა. მამუკამ ცომეული ითავა და ცხვრის ყველისგან ისეთი ხაჭაპურები დაცხო ბევრის მნახველი მგელიკაც გაკვირვა. არც მგელიკა მჯდარა უქმად. კარგა ბლომად ჩაშუშული გააკეთა. ნაღვედალში ერთ-ორი კარტოფილიც შეწვეს, ღმერთს მადლობა შესწირეს და ქეიფიც გააჩაღეს. სუფრას მგელიკა უძღვებოდა.მოსაგონარი მოიგონეს; საოცნებოზე იოცნებეს; სატკივარი გაუზიარეს ერთმანეთს. მგელიკა შეპირდა ლევანას, რომ ჩავიდოდნენ თუ არა ბათირასთან მიყვებოდა, გოგოს ხელის სათხოვნლად. სამშობლოს სადღეგრძელო ფეხზე ადგომით დალიეს. იმღერეს და იცეკვეს კიდეც.ნელ-ნელა დაბნელდა. ნავთის ლამპები აანტეს და ლამპის შუქზე გააგრძელეს დროსტარება. მამუკა ყველაზე მეტად იყო გახარებული იყო, ცოტა საქმე ხო არაა ამ ერთ წამოსვალზე 20 ცხვარი რჩებოდა. მომავალ წელს უკვე საკუთარ პატარა ფარას უნდა დგომოდა ყარაულად. ნელ-ნელა თავისი საქმე გააკეთა ჟიპიტაურმა. კარგა გავრიანად დათვრნენ მეცხავრეები. არც ერთს არ უფიქრია საწოლამდე მისვლა. იქვე გაიფინიეს ნადმები და მიიძინეს.
ღამე არც ”ბომბორას” და არც ”მგელიას” ყეფა არ გაუგიათ. არც მათი წკმუტუნი და შემდეგ გაჩუმება. არც ცხვრების ყაყანს გაუღვიძებია არც ერთი. ერთადერთი დილით ამოულმა მზის სხივმა შეძლო მგელიკას გამოფხიზლება. მაშინვე ფეხზე წამოხტა და ბიჭებიც გააღვიძა. კარგ ხასიათზე იყვნენ ნაბახუსევები.  მგელიკა მაშინვე გავიდა გარეთ. ბიჭები ისხდნენ და ცივ ხაჭაპურს შეექცეოდნენ.
- სად დაიკარგა ის კაცი ნეტა? - გაკვირვებით თქვა მამუკამ თან ხაჭაპური მოკბიჩა
- ხო იცი, როგორ უყვარს ცხვრის გადათვლა. დაითვლის და მოვა.
ამ დროს კარებში მგელიკას ჩრდილი გამოჩნდა, რომელსაც მგელიკას აჩრდილი მოყვა.
- რა იყო მგელიკ რა მოხდა? - ერთხმად კითხეს ლევანამ და მამუკამ
- მოუპარავთ...ყველა....
- ეე, იმ მგლებს რაღას ვერჩოდით. ეჭამათ და წავიდოდნენ - გახუმრება ცადა ლევანამ, მაგრამ მიხვდა ახლა იუმორი უადგილი იყო და გაჩუმდა.
...საკუჭანოსთან რომ გაგევლო მხოლოდ ტირილს ხმას გაიგონებდით. მე არ გამივლია, მაგრამ გული მიგრძნობს ასე იქნებოდა. განა ცხვარზე იტირებდნენ ხევსურები, არაა. ადამის გამგელებულ მოდგმას დაიტირებდნენ.